Komplike bir endokrin bozukluğu olarak bilinen PKOS (Polikistik Over Sendromu) her 10 kadından 1’ini etkileyebiliyor ve tanı koyması zor, sinsi semptomları ile çoğu zaman gerekli ilgi ve yardımı alamadan yaşanıyor. Tam anlamıyla bir iyileşmenin maalesef söz konusu olmadığı PKOS; kontrolsüz kilo artışı, hormonal akne, saç dökülmesi ve dengesiz menstrüel döngüler ile karakterize oluyor. Kadın sağlığını ve iyi olma halini aşağıya çeken PKOS semptomları, neyse ki doğru yaşam tarzı değişimleri ve uzman kontrolünde kullanılacak takviyeler ile hafifletilebiliyor. PKOS için en iyi takviyeler nedir, sizin için kullanım şekilleri ile beraber listeledik!
PKOS nedir?
Bir hormonal rahatsızlık olan PKOS, uzun ismi ile polikistik over sendromu, yumurtalıkların çalışma biçimini etkiler. Yaklaşık her 10 kadından 1’inde PKOS’a rastlanabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya çapındaki PKOS vakalarının neredeyse yüzde 70’i tanı almadan yaşanır. Neden olduğu semptomlar ile kadın sağlığı ve iyi olma halini sinsi şekilde aşağıya çekebilen PKOS tamamen iyileştirilemese de yaşam tarzı değişimleri ve takviyeler ile kontrol altına alınabilir. PKOS’a sahip kadınlarda normale oranla daha yüksek seviyede androjen hormonu (erkek seks hormonu) görülür. Bir dizi artçı etkiye neden olan bu durum menstrüasyon döngüsünün bozulmasına, yumurtalık kistlerine, hormonal akneye, saçların incelmesi ve dökülmesine, cildin fazla yağlanmasına, insülin direncine ve yüksek kiloya neden olabilir.
PKOS için en iyi takviyeler nelerdir?
PKOS için önerilen takviyelerin ortak noktası bu rahatsızlığın neden olduğu semptomları hafifletmek üzerinedir. İnsülin direncinin kırılmasına, bedensel enflamasyonun düşürülmesine, stres kontrolüne ve ruh halinin iyileştirilmesine katkıda bulunan aşağıdaki takviyeler PKOS’lu kişilerin yaşam kalitesini yükseltebilir.
1. İnositol
B8 vitamini olarak da bilinen inositol hem beden tarafından üretilebilen hem de yemişlerin, tahılların, meyvelerin ve baklagillerin içerisinde bulunan bir tür şekerdir. Takviyelerde en sık Myo-inositol ve D-chiro-inositol formlarında bulunur. Toz formundadır ve su ile karıştırılarak tüketilir. Araştırmalara göre inositol insülin salgısının daha iyi çalışmasına yardımcı olur ve insülin direncini düşürmede etkilidir. Aynı zamanda yumurtalıkların işlevini iyileştirmeye, fazla testosteron salgısını düşürmede yani hormonal dengeyi sağlamada yardımcıdır. Bu nedenle yaygın olarak PKOS’un semptomlarını hafifletmek için kullanılır. Düzenli olarak kullanıldığında faydalarını 3-4 ay içerisinde gösterir. İnositolün faydalarını maksimize etmek için takviyenin yanı sıra beslenme düzeninden fazla şeker ve karbonhidratı da çıkarmak önerilir. En iyi kullanma zamanı yemeklerden 2 saat önce veya sonradır.
2. Berberin
Berberin, bitkilerden elde edilen bir alkaloittir. Takviyeleri sıvı veya kapsül formundadır. Yemeklerden önce alınması önerilir. PKOS’un semptomlarının hafifletilmesinde sıklıkla önerilen berberin, insülin direncini kırmada etki gösterir. Bedenin doğru zamanda insülin sinyali verebilme yeteneğini destekleyen berberin kandaki insülin ve glikoz seviyelerinin düzenlenmesinde, kötü kolesterol olarak bilinen LDL’nin düşürülmesinde ve iyi kolesterol HDL’nin yükseltilmesinde yardımcıdır. Aynı zamanda açlık sinyallerinden sorumlu leptin hormonunun salgısını doğal olarak düşürebilir. Bu sayede PKOS ile zorlaşabilen kilo kontrolüne yardımcı olur. Ani yeme ataklarının azalmasını sağlar. Son olarak berberin, PKOS’a sahip kadınlarda doğurganlığı destekleyebilir, hamile kalma şansını yükseltebilir.
3. D vitamini
Araştırmalara göre PKOS’a sahip kadınların çoğunda D vitamini düşük seyreder. Menstrüel sağlık ve doğurganlık açısından büyük bir öneme sahip olan D vitamini maalesef ki sadece güneş ışığı veya beslenme yolu ile karşılanamaz. Toplumun büyük bir çoğunluğunda eksikliği görülen D vitaminini yeterince almanın en iyi yolu uzman kontrolünde alınacak takviyelerdir. Bedenin insüline cevabını iyileştiren, yumurtalıkların işlevini destekleyen, metabolizmayı düzenleyen D vitamini PKOS’un semptomlarının hafiflemesine de yardımcı olur. Bunun yanı sıra ruh halini iyileştirir ve hem kadın hem de erkeklerde depresyon riskini azaltır. En iyi kullanma zamanı sağlıklı yağ açısından zengin yemekler ile veya hemen sonrasındadır.
4. B vitaminleri
B vitaminleri grubu 8 esansiyel vitaminden oluşur ve her biri bedende başka bir fonksiyonu yerine getirir. Metabolizmayı destekleyen, bağışıklığı güçlendiren, kardiyovasküler, hormonal sağlığı düzenleyen ve stresi düşüren B vitaminleri PKOS’a sahip kişilerin hormonal dengelerini yakalamalarında yardımcıdır. Özellikle B12 ve folatın takviyelendirilmesinin PKOS ile başa çıkmada etkili olduğu görülmüştür. En iyi kullanma zamanı yemeklerden 2 saat önce veya sonradır.
5. CoQ10
Bedende doğal olarak sentezlenen ama yaşın ilerlemesi ile yavaş yavaş azalmaya başlayan CoQ10 hücrelerin büyümesi ve onarımında aktif olarak rol alır. Çok güçlü bir antioksidan olan CoQ10 bedensel enflamasyonun azaltılmasında yardımcıdır. Yağlı balıkların, sakatat etlerinin, tofunun, yemişlerin, tohumların ve brokolinin içerisinde bir miktar bulunan CoQ10 eğer yüksek seviyelere çıkarılmak isteniyorsa takviye olarak alınması önerilir. Enflamasyon seviyelerinin yükselmesine neden olan PKOS’a karşı düzenli olarak CoQ10 takviyesi kullanmak, 4-12 hafta içerisinde semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
6. Omega 3 yağ asitleri
DHA, EPA ve ALA olmak üzere 3 farklı forma ayrılan Omega-3 yağ asitleri deniz ürünleri içeren bir beslenme modeli ile karşılanabilir. ALA formu chia tohumu, ceviz, keten tohumu gibi bitkilerde bulunan Omega-3’ün DHA ve EPA formları sardalya, somon, uskumru başta olmak üzere tüm yağlı balıklardan alınabilir. Kalp, beyin ve hormonal sağlık için çok önemli olan ve herkes tarafından mutlaka alınması gereken Omega-3 yağ asitleri anti-enflamatuar özellikleri sayesinde PKOS semptomlarını da hafifletir. Bitki bazlı beslenme izleyen veya deniz ürünleri tüketmeyi sevmeyen/az tüketen kişilerin mutlaka temiz, güvenilir ve biyoaktifliği yüksek bir Omega-3 takviyesi kullanması önerilir. En iyi kullanma zamanı yemekler esnasındadır.
7. Krom
Krom; portakal suyu, kırmızı et, brokoli, tam buğday unu, elma ve taze fasülyenin içerisinde bulunan bir eser mineraldir. Normal şartlar altında sağlıklı bir beslenme ile günlük krom ihtiyacı karşılanabilir. Nitekim PKOS semptomlarının yönetilmesinde, uzman kontrolünde başlanacak olan bir krom takviyesi bedensel enflamasyonun düşürülmesinde, kan şekerinin dengelenmesinde, kilo kontrolünün sağlanmasında yardımcı olabilir.
8. Çinko
Bağışıklık sistemini destekleyen, bedensel enflamasyonu düşüren temel mineral çinko, PKOS ile ilişkilendirilen hormonal akne ve saç dökülmesine karşı oldukça etkilidir. Kırmızı et, tavuk, balık, tofu, ay çekirdeği ve susamda bulunur. Araştırmalara göre PKOS’a sahip kişilerin çinko seviyeleri düşük seyreder. Bu nedenle uzman kontrolünde, doğru dozajda takviyelendirilmesi önerilir. En iyi kullanma zamanı yemeklerden 2 saat önce veya sonradır. PKOS ile görülen yüksek androjen ve buna bağlı yaşanan saç dökülmesi ve hormonal aknenin iyileştirilmesinde yardımcıdır. İnsülin direncini kırmada da etki gösterir.
* Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Yukarıda bahsedilen hiçbir takviye tek başına bir hastalığı tedavi etmeye veya önlemeye yeterli değildir. Takviye alırken doktorunuza danışmanızı, kendinize en uygun türü ve dozu öğrenmenizi önemle tavsiye ederiz.
