Hiç rüya gördüğünüz esnada, gerçekten de bir rüyanın içinde olduğunuzu anladınız mı? Eğer cevabınız evetse, şimdiden bir bilinçli rüya (Lucid Dreaming) görmüş sayılırsınız! Neredeyse herkes tarafından bir efsane olarak görülen bilinçli rüya aslında psikolojik olarak kabul gören, bilimsel ve klinik araştırmalarla kanıtlanmış ve antik zamanlardan beri uygulanan bir farkındalık pratiği olarak biliniyor. Siz de rüyaları kontrol edebilmenin yarattığı iyileştirici ve heyecan verici dünyaya girmek istiyorsanız, nasıl bilinçli rüya görebileceğinizi yazımızda inceledik!
Bilinçli rüya (Lucid Dreaming) nedir?
Amerikan Psikoloji Derneği’ne bilinçli rüya yani Lucid Dreaming kişinin rüya gördüğü esnada rüyada olduğunu fark etmesi ve rüyanın gidişatını etkileyebilmesine deniyor. Rüya farkındalığı olarak da özetlenebilen bilinçli rüya “Şu an rüyadayım.” cümlesinin söylenmesi ile başlıyor. Birçok kişi için de bilinçli rüya bu noktada kalıyor yani kişi rüyası üzerinde bir hakimiyet kuramıyor, gidişatını kontrol edemiyor.
Bilinçli rüya üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar ancak 1970’li yıllarda başlamış olsa da şu an rüya, bilinçli rüya ve uyanıklık arasındaki fark açıkça ortaya konabiliyor. Bilinçli rüya, uyanıklık hali; örneğin yürüme aksiyonu ve REM uykusu; rüya gördüğümüz uyku hali içinde olmanın arasında, her ikisinden de ayrışan somut ve ölçülebilen farklar sahip, tam bir yarı bilinç yarı bilinçsizlik hali oluşturuyor.
Bilinçi rüya (Lucid Dreaming) görmenin faydaları:
Bilinçli rüya psikoloji alanında uzun zamandır kabul görse de üzerinde yapılan klinik ve bilimsel araştırmalar yeterince kapsamlı ve çok olmadığı için ortaya konulan faydaların üzerinde daha çok çalışılma yürütülmesi gerekiyor. Bununla beraber bilinçi rüya gören kişilerin betimlediği ortak faydalar ile yapılan bilimsel araştırmalar paralel ilerlediği için bilinçli rüyaların bütünsel; zihinsel, ruhsal hatta fiziksel sağlığa iyi geldiği düşünülüyor.
Araştırmalar ve bilinçli rüya gören kişilerin sıraladığı faydalar ise şu şekilde ilerliyor:
- Kronik olarak kabus görme durumunu iyileştiriyor.
- Gerçek hayatın zorluklarına karşı adapte olabilme ve esneklik kasını geliştiriyor.
- Negatif deneyimlerden, travmalardan duygusal olarak iyileşebilme sürecine yardımcı olurken sebep olduğu anksiyete, post-travmatik sendrom gibi zihinsel problemlerin semptomlarını hafifletiyor.
- Kişi kendi iç dünyası hatta bilinçaltı ile tanışabiliyor. Onu engelleyen negatif davranış, düşünce ve aksiyon modellerini kırmak üzerine çalışabiliyor.
- Bilinçli rüya sırasında üzerine gidilerek hayatı engelleyen fobiler; kedi-köpek, yükseklik, toplum içinde konuşma korkusu aşılabiliyor.
- Kişi kendi öz yaratıcılığı ile filtresiz bir şekilde tanışıyor. Rüyaları sırasında çok keyifli vakit geçirirken artistik potansiyelini geliştirebiliyor, deneyler yapabiliyor.
- Tekrar edilerek geliştirilebilen birçok yetenek, bilinçli rüyalar sırasında pratik edilebiliyor. Bir hikayeye göre Alman bir öğrenci ortalama olduğu yüzme sporunda bilinçli rüyalarında tekrar ede ede olimpiyat takımına girebilmiş.
Herkes rüyalarının bilincinde olabilir mi?
Bazı insanlar bilinçli rüya görmeye daha yatkın olabiliyorlar. Bunun temel sebepleri REM uykusu süresi ve farkındalık alışkanlığı ile ilişkilendiriliyor. REM uyku süresi yani rüya göre süresi uzun olan kişiler bilinçli rüyaları daha kolay görebiliyor. Fakat bu süre çeşitli nedenler; alkol, kötü alışkanlıklar, düşük uyku hijyeni ve nicesi ile ne kadar düşerse, rüyaları kontrol etmek o kadar imkansızlaşıyor.
Bununla beraber farkındalıkları Mindfulness pratikleri ile yükselmiş kişiler rüyalarının bilincine daha kolay varabiliyor. Günlük hayatta “anda kalma” yetisine sahip olmak, gerçeklik ile rüyaların farkını da anlamayı kolaylaştırıyor.
Rüyalar nasıl kontrol edilebilir?
Rüyaları kontrol etmek ise en buna yatkın kişi için bile emek isteyen, uzun bir süreci beraberinde getiriyor. Bilinçli rüyaya dalmayı kolaylaştıracak günlük pratiklerin yanı sıra birçok kere alıştırma yapmak, denemek, başaramamak, başarıldığı zaman da sakin kalabilmek gerekiyor!
Gerçekliği test edin
Uyanıklık halinde sıklıkla gerçekliği test etmek, örneğin vücudun bir parçasına; ellere bakarak: “Şu an uyanığım. Bu bir rüya değil.” cümlesini sesli bir şekilde söylemek öneriliyor. Bilinci kontrol etmek de bir alışkanlığa dönüştüğü zaman bu cümleyi rüyalar sırasında söyleme ve gerçek olmadığını anlama şansı artıyor.
Niyet belirleyin
Uykuya dalmadan önce “Bu gece rüyada olduğumun farkına varacağım. Bu farkındalık sayesinde rüyalarımı kontrol edebileceğim.” şeklinde bir niyet söylemek zihni zamanla bu cümleye inandırmaya ve gerçekten de niyeti gerçekleştirmeye itiyor.
Rüya günlüğü tutun
Birçok kişi uyanmasını takip eden birkaç saniye içerisinde gece boyu gördüğü rüyaları unutuyor. Bu nedenle çoğu insan hiç rüya görmediğine inanıyor. Zihinden silinen bu rüyalara bilinci doğrultmanın en kolay yolu ise bir rüya günlüğü tutmaktan geçiyor.
Sabah uyandıktan hemen sonra veya gece ortasında bir rüyadan uyandığınızda bir deftere gördüğünüz, aklınızda kalan tüm rüyaları yazabilirsiniz. Bu sayede rüyalarınızda eğer varsa kronik olarak yaşanan temaları, karakterleri, insanları, duyguları keşfedebilir, bilinçaltınız ile tanışabilir ve en önemlisi bu farkındalığınızı bilinçli rüya görmek için kullanabilirsiniz.
Geceleri daha çok uyuyun
Geceleri daha çok uyumak doğrudan REM uyku süresinin de uzamasına yarıyor. Uzayan REM’de daha çok ve canlı rüyaları ve olası bilinçli rüyayı beraberinde getiriyor. Uyku sürenizi uzatmak için uyku hijyeninizi arttırabilir, magnezyum desteği alabilir, aynı saatlerde uyuyup, aynı saatlerde kalkabilir ve uyku öncesi alkol almaktan kaçınabilirsiniz.
Gün ortasında uyku molaları verin
Gece uykusu kadar ağır olmayan gündüz uykuları bilinçli rüya görmek için daha elverişli oluyor. Bilinç ile bilinçsizlik arasındaki o noktaya daha kolay ulaşabileceğiniz bu uykular daha sık mola vermeniz için bir neden daha veriyor!
Bilinçli rüyaya ulaştığınız zaman, sakin kalmaya çalışın
Eğer tüm bu alışkanlıkları edinmiş, sayısızı denemeler sonucu bir rüyanızın kontrolünü elde etmişseniz yapmanız gereken ilk ve en önemli adım sakin kalmak olmalı! Çünkü rüya esnasında heyecana, paniğe, korkuya kapılmak uyanma şansınızı çok yükseltiyor. Bilinçli rüyanın tüm sınırlarını keşfedebilmeniz için hislerinizi kontrol altına almalı ve sakin kalmaya çalışmalısınız.
Bilinçli rüya pratiği herkese uygun mu?
Her ne kadar heyecan verici duyulsa da bilinçli rüya sınırı hayal gücü kadar geniş olan uçsuz bucaksız ve çok da keşfedilmemiş bir dünyaya açılıyor. Bu nedenle zihinsel sağlık problemi, özellikle; psikoz, dissosiyatif bozukluk, depresyon yaşayan kişiler için bilinçli rüya pratiği önerilmiyor. Gerçek hayatı yaşanması zor bulan, hayal gücü ile gerçekliği birbirine karıştırabilen kişiler için bilinçli rüya görmek yaşamı olduğundan daha çok bulanıklaştırabiliyor.
