Bazı gıdalar vücutta olağan dışı tepkilere neden olur. Alerji ya da besin hassasiyetlerinin neden olduğu semptomları minimize etmek amacıyla da eliminasyon diyeti uygulanmaktadır. Peki eliminasyon diyeti nedir ve nasıl yapılıır?
Eliminasyon diyeti nedir?
Birçok insanda görülen gıda duyarlılığına ya da intoleransına neden olan belirli gıdaları ve içerikleri belirlemeye yardımcı olan bir yöntemdir.
Yapılan birçok araştırma gıda alerjilerinin özellikle otoimmün hastalıklar, sindirim sorunları, hormonal sorunlar ve baş ağrıları ile güçlü bir bağ olduğunu ortaya koymaktadır. Hangi gıdaların alerji veya hassasiyete yönelik semptomları tetiklediği eliminasyon diyeti ile saptanabilir.
Eliminasyon diyeti nasıl yapılır?
Elimine edilen gıdanın ne kadar süre ile diyetinizden çıkartılacağı son derece önemli. Semptomların devamlılığı ve şiddeti bu süre ile bağlantılıyken hangi gıdanın alerji semptomlarını şiddetlendirdiğini tespit etmek için genellikle üç hafta yeterli bir süre olabiliyor. Ancak daha net sonuçlar elde edebilmek için bu süreyi 4-6 hafta arasına çıkarmak da gerekebiliyor.
Doktorunuzun önerisiyle başlayabileceğiniz eliminasyon diyetinde ilk etabı tamamladıktan yani belirli bir gıda grubunu diyetinizden çıkarttıktan sonra “yeniden tanıtma” adı verilen ikinci etaba geçmeniz gerekiyor. Elimine ettiğiniz besinleri yeniden vücudunuza tanıtırken üç günlük bir süreç sizleri bekliyor.
Bu sürenin üç gün sürmesini ise Sağlık Koçu ve Beslenme Uzmanı Christina Vittas şöyle açıklıyor: “Gıda duyarlılıkları gıda alerjilerinden farklıdır. Gıda alerjileri ile daha hızlı bir reaksiyon alırsınız, ancak gıda hassasiyetlerinde reaksiyon 72 saate kadar sürebilir.”
İlk gün yeniden tanıttığınız besin grubundan ¼ porsiyon, ikinci gün ½ porsiyon ve sürecin son günü olan üçüncü günde tam porsiyon tüketmenizi öneren Vittas, böylelikle vücudunuzda herhangi bir semptom olup olmadığını kolaylıkla gözlemleyebileceğinizi belirtiyor.
Günlük beslenme programından elimine edilen her gıda ve besin grubu için bu iki etaplı sürece devam edilmesi ise oldukça önemli. Uzmanlar süreci kolaylaştırmak adına vücudunuzun sesini her gün not etmenizin faydalı olabileceğini belirtiyor.
Eliminasyon diyeti listesi
Kişilerin hikayeleri birbirinden farklı olduğundan eliminasyon diyetinin de herkes için geçerli bir diyetten “eklenmesi ve çıkartılması” gerekenler listesi bulunmuyor. Ancak Vittas sıradan bir eliminasyon diyetinin hedef aldığı besin ve besin grupları arasında
- Soya
- Süt ve süt ürünleri
- Glüten içeren gıdalar
- Mısır
- Yumurta
- İşlenmiş etler
- Kabuklu deniz ürünleri
- Yer fıstığı
- Şeker ve tatlandırıcılar olduğunu belirtiyor.
Gıda duyarlılığı testleri bu noktada ne diyor?
Eliminasyon diyetinin herkese uygun olmaması ve bazı insanların süreci uzun bulması gıda hassasiyeti testlerini gündeme getiriyor. Ancak Vittas, her ne kadar bu testler birçok kişiye yardım etmiş olsa da kusursuz olmadıklarının altını çiziyor ve en doğru yanıtı almak için eliminasyon diyetini öneriyor.
