Bütünsel sağlığın önemli kollarından bir tanesi beslenmedir. Nasıl beslendiğimiz, neler yediğimiz ve ne zaman yediğimiz sindirimimizi etkiler. Sindirimimiz ise fiziksel ve zihinsel sağlığımızı etkiler. Bu etkileşimin nasıl işlediği ılık besinlerle sindirimi güçlendirmek ışığında çok daha kolay anlaşılabilir.
Sağlıklı bağırsaklar, sağlıklı beden, zihin ve ruh
Sindirim sistemimiz yemek borusundan başlayıp bağırsaklarımızda son bulan bir sistemdir. Bizler bu sistemde çok sayıda faydalı bakteri ile yaşarız. Bağırsaklarımız ise bu sistemin merkezi, aynı zamanda sindirimin sonlandığı en önemli organlarımızdır. Son yıllarda bağırsaklarımızın sindirimin merkezi olmasının yanında güçlü bir sinirsel iletime sahip olduğu ortaya konuldu. Yani bağırsaklarımız yalnızca sindirim gerçekleştirmez, beynimizle de haberleşir ve bu da beden, zihin ve ruh sağlığımızı etkiler. Dolayısıyla sağlıklı bir bağırsak; sağlıklı beden, zihin ve ruh demektir. Bağırsaklarımızın sağlıklı olduğunun en temel göstergesi ise sindirimin düzenli ve sorunsuz olmasıdır.
Modern tıbbın bağırsakların sindirimden çok daha önemli işlevleri olduğunu söylediğinden bahsettim. Ayurveda ise 5000 yıl önce bağırsakların ve sindirimin önemine çok kez dikkat çekmiştir. Ayurveda’ya göre, tüm hastalıklar kendini ilk önce bağırsaklarda gösterir. Yani bizler bedenimizde, zihnimizde ya da ruhumuzda bir dengesizlik yaşıyorsak bunun ilk belirtisini sindirim sistemimizde görürüz. Bu sebeple bizim önemli bir görevimiz var; sindirim sistemimizi güçlü tutmak. Peki ılık besinler bu denklemde nasıl bir yer alıyor?
Ilık besinlerle sindirimi güçlendirmek
Öncelikle belirtmek isterim ki, her mevsimin besin gereksinimleri farklıdır ve mevsime uygun yiyecekleri tüketmek önemlidir. Mevsim kış ve hava soğuk olduğu için, kış mevsimine uygun önerilerle sindirimi güçlendirmekten bahsedeceğim.
Kışın vücudumuz daha ılık ve sıcak besinlere ihtiyaç duyar, çünkü havalar soğuktur ve vücudumuzun sıcaklığını korumaya ihtiyacı vardır. Ayurvedik bakış açısıyla açıklayacak olursam; kışın, hava elementi yüksek olduğu için soğuk ve kuruluk hakimdir. Bu soğuğun etkisini azaltmak için de daha sıcak ve ıslak besinler tercih etmemiz gerekir. Ying-yang dengesi gibi düşünürsek bedeni dengede tutmak için zıt özelliğe sahip besinlere ihtiyacımız vardır. Bu nedenle sindirimi güçlendirmek için kış mevsimindeki besin tercihlerinin sıcak, pişmiş, daha yağlı ve sulu olması dengeleyici olacaktır.
Örneğin;
- Kahvaltılarda pişmiş ve ılık yulaf kasesi tercih edebilirsiniz. İçine biraz tarçın da atarak ısıtıcı özelliğini artırırsınız ve sindiriminizi güçlendirirsiniz.
- Klasik kahvaltı sevenlerdenseniz peyniri sıcak tüketebilirsiniz. Bunun için ızgarası yapılabilecek peynirler tercih edebilirsiniz. Ayrıca çörek otu ekleyerek de peynirin sindirimini kolaylaştırabilirsiniz.
- Soğuk sandviç yerine ılık sandviç tüketmek de kış mevsimine uygun ve sindiriminizi güçlendirecek bir tercih olacaktır.
- Kışın çiğ salata yemek yerine fırınlanmış kış sebzeleri tüketebilirsiniz. Bu besinler pişmiş ve sıcak olduğundan hem vücudu ısıtacak hem de sindiriminizi destekleyecektir.
- Öğlen saatleri sindirimin en güçlü olduğu saatlerdir. Özellikle kışın bundan faydalanıp protein ihtiyacınızı bu saatlerde karşılayabilirsiniz. Fırınlanmış ya da ızgara ete kimyon ve karabiber ekleyerek tüketebilir, falafel, nohut yemeği gibi bakliyatları da protein kaynağı olarak öğle saatlerinde tüketebilirsiniz.
- Vücudunuzu ısıtacak baharatlara kış boyunca daha fazla yer verebilirsiniz. Zencefil, karabiber, zerdeçal, tarçın, karanfil gibi baharatları yemeklerinize ekleyebilirsiniz.
- Akşam yemeklerinde ise yine sebze ağırlıklı beslenmek ve bunu pişmiş olarak tercih etmek sindiriminizi güçlendirecektir.
- Gün içerisinde zencefil ya da karanfil çayı tüketmek ise sindiriminizi kuvvetlendirecek ve vücudunuzu ısıtacak, kış mevsimine uygun çaylardır.
- Kışın su içme miktarınız azalıyorsa, oda sıcaklığındaki suyunuza biraz kaynamış su ekleyerek ılıtıp öyle içebilirsiniz. Bu şekilde suyu daha rahat ve fazla tüketebilirsiniz.
Tüm bu önerilerin yanında sebze ve meyveleri mevsime uygun tercih etmek, vücudumuzun o mevsimde ihtiyaç duyduğu tüm öğeleri sağlayacaktır.
Sindirimimizin düzenli olması bizler için önemli. Dolayısıyla, bağırsak sağlığımızı korumak için dengeli ve bedenimizin ihtiyaçlarını karşılayarak beslenmemiz gerekir. Yapacağımız birkaç küçük değişiklikle de kış mevsimini çok daha sağlıklı geçirebiliriz!
