Paleo diyeti, avcı ve toplayıcı olan atalarımızın beslenme alışkanlıklarından yola çıkılarak oluşturulmuş bir beslenme modeli. Bu tür bir beslenmede, doğada bulunan tüm besinler işlenmemiş halde tüketilmekte. Bu şekilde beslenen atalarımızda şeker, tansiyon ve kalp hastalığının olmadığı ve ilk insanların genetik olarak modern insanlara da yakın olduğu bilinmekte. Son yıllarda yapılan birçok araştırma, bu şekilde beslenmenin kilo vermek ve sağlıklı bir yaşam sürmek için etkili olabileceğini ortaya koyuyor.
Elbette herkesin yaşam tarzı ve buna bağlı olarak farklı beslenme alışkanlıkları var. Paleolitik insanlar da yaşadıkları koşullar doğrultusunda kendileri için doğru olan beslenme alışkanlığını geliştirmişler. Günümüz koşullarında bu tür beslenme alışkanlığını benimseyen insanlar da “paleo diyet” kapsamına giren gıdalar arasından tercihlerini yaparak kendi programlarını oluşturabiliyorlar. Örneğin kimileri daha düşük oranda hayvansal gıda tüketiyor, kimileri ise daha fazla karbonhidrat ya da meyve yemeyi tercih ediyor. Paleo diyette yer alan ve almayan gıdaların listesini derledik.
Paleo diyetinde uzak durulması gereken gıdalar
- Şeker ve yüksek fruktozlu mısır şurubu: Alkolsüz içecekler, sofra şekeri, şekerlemeler, hamur işleri, dondurma, meyve suları ve benzer gıdalar.
- Tahıllar: Ekmek, makarna, buğday, çavdar, arpa vb.
- Baklagiller: Fasulye, mercimek ve benzerleri
- Süt: Süt ve süt ürünlerinden uzak durmak öğütleniyor. Özellikle bu gıdaların yağsız ya da yarım yağlı olanları da liste dışı bırakılıyor. Fakat yine de paleo diyetinin bazı versiyonlarında tereyağı ve tam yağlı peynir tolere edilebiliyor.
- Bitkisel yağlardan bazıları: Soya yağı, ayçiçek yağı, pamuk tohumu yağı, mısırözü yağı, üzüm çekirdeği yağı, aspir yağı ve benzer işlem görmüş yağlar.
- Trans yağlar: Margarin gibi çeşitli işlenmiş gıdalarda bulunur. Genellikle “hidrojene” veya “kısmen hidrojene edilmiş” yağlar.
- Suni tatlandırıcılar: Aspartam, sükraloz, siklamatlar, sakarin, asesülfam potasyum. Bunlar yerine bal gibi doğal tatlandırıcılar kullanılabilir.
- İşlenmiş gıdalar: Üzerinde “diyet” ya da “az yağlı”, “yağı azaltılmış” yazan her şey bu gruba dahil.
Bu diyetin püf noktası yapay olandan uzak durmak! Eğer bir ürün fabrikada yapılmış gibi görünüyorsa onu yemeyin! “Sağlıklı gıda” sloganıyla ambalajlanmış dahi olsa içeriğini mutlaka okumak lazım. Genelde pakete girmiş tüm gıdalarda yukarıda yazan maddelerden biri ya da birkaçı bulunuyor.
Paleo diyetinde yenebilecek gıdalar
- Etler: Sığır, kuzu, tavuk, hindi, domuz eti ve işlenmemiş halde bulunan diğer etler.
- Balık ve deniz ürünleri: Somon, alabalık, mezgit balığı, karides, kabuklu deniz hayvanları vb.
- Yumurtalar: Gezen tavuk yumurtaları veya Omega-3’ten yana zenginleştirilmiş yumurtaları tercih edebilirsiniz.
- Sebzeler: Brokoli, lahana, biber, soğan, havuç, domates vs.
- Meyveler: Elma, muz, portakal, armut, avokado, çilek, yaban mersini ve benzerleri.
- Kök bitkiler: Patates, tatlı patates, şalgam, turp vs.
- Fındık ve tohumlar: Badem, ceviz, fındık, ayçiçeği çekirdeği, kabak çekirdeği ve benzerleri.
- Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, Hindistancevizi yağı, avokado yağı ve diğerleri.
- Tuz ve baharatlar: Deniz tuzu, Himalaya tuzu, sarımsak, zerdeçal, biberiye vb.
Gıdalarınızı satın alırken mümkünse doğal ortamda yetiştirilmiş, organik ya da izlenebilir tarım ürünlerini tercih etmeye çalışın.
Konu ile ilgili “daha fazla” bilgiye aşağıdaki yazılardan da ulaşabilirsiniz:
- Mucizevi Diyet Yoktur: Sağlıklı Kilo Verme Yolları!
- Nasıl Beslenmeliyiz: Çiğ (“Raw Food”) Yoksa Pişmiş Mi?
- Intermittent Fasting (“Aralıklı Oruç Diyeti”) ile Zayıflamak Mümkün Mü?
Kaynak: Health Line, WebMD
