YAZAN: MELTEM FAKABASMAZ

Kaygı düzeyinde artış, sinirlilik, ruh hali değişimleri, bozulmuş uyku düzeni ve odaklanma yeteneğinde azalma gibi durumlardan biri veya birkaçını yaşıyorsanız, zihniniz stresten etkilenmiş olabilir. Peki ya bedeniniz? Stres zihninizi etkilediği kadar bedensel sağlığınızı da aşağıya çeken bir etkiye sahiptir. Baş, boyun ve kas ağrıları çoğu zaman stres kaynaklı ortaya çıkıyor. Peki bu stres ağrılarını dindirmenin bir yolu var mı? Stresin fiziksel yansımalarını dindirmenin yollarını 11 farklı bölge üzerinden anlattık!


Neden stres oluruz?

Stres zorlu veya tehdit edici durumlarda bizi korumak için tasarlanmış doğal ve içgüdüsel bir tepkidir. İnsanların acil tehlikelere tepki vermesine yardımcı olmak için bir hayatta kalma mekanizması olarak gelişmiştir ve zamanla yaşamlarımızın bir parçası olmuştur.

Strese neden olan bazı faktörler arasında şunlar olabilir: gürültü, kirlilik, aşırı kalabalık veya aşırı hava koşulları, ağır iş yükü, uzun mesai saatleri, iş güvensizliği, meslektaşla çatışma, kontrol veya özerklik eksikliği, son teslim tarihlerini karşılama baskısı. Ayrıca bir partner, aile üyesi veya arkadaş ile olan ilişkilerdeki zorluk, taşınmak, evlenmek, çocuk sahibi olmak veya sevilen birini kaybetmek, finansal istikrarsızlık, borç veya finansman yönetimiyle ilgili mücadele, iyi performans gösterme beklentileri veya çalışmalarında mükemmel olma baskısı, kronik hastalıklarla uğraşmak veya ciddi bir sağlık durumuyla yüzleşmek de strese neden olabilen durumlara örnek olarak verilebilir.

Herkesin farklı stres tetikleyicileri olduğunu ve strese farklı tepkiler verdiğini kabul etmek önemlidir. Bir kişi için stresli olan durum, bir başkası için stresli olmayabilir. Ayrıca bireysel başa çıkma mekanizmaları, dayanıklılık ve destek sistemleri, bireylerin stresi nasıl deneyimlediklerini ve yönettiklerini etkileyebilir.

Stresin bedendeki yansıması

Stres, sadece zihin ile kalmıyor, aynı zamanda vücudumuzdaki kasları da etkiliyor. Strese gösterilen fizyolojik ve psikolojik tepkiler nedeniyle, farklı bedensel duyumlar veya semptomlarla kendini gösterebiliyor. Vücutta stresin yaygın olarak hissedildiği veya yaşandığı alanlar kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişiler kaslarında; özellikle boyun, omuz ve sırtta gerginlik hissedebilir. Diğerleriyse baş, çene ve mide ağrısı ya da göğüste sıkışma yaşayabilir. Cilt sorunları veya uyku düzenindeki değişiklikler de stresle ilişkilendirilebilir. Vücutta çeşitli şekillerde ortaya çıkabilen ve etkilerini farklı yollarla hissettirebilen stres bir olsa da hepimiz aynı bedensel sıkışmayı yaşamayabiliriz.

Stresin fiziksel semptomları; vücudun stres hormonlarının salınımını, artan kalp atış hızını, kas gerginliğini ve diğer fizyolojik değişiklikleri içeren doğal stres tepkisinin bir sonucudur. Bu tepkiler, vücudun savunma mekanizmasının bir parçasıdır ve bizi algılanan tehditler veya zorluklarla yüzleşmeye hazırlar.

Stresin bedendeki bölgesel yansımalarını nasıl dindirebiliriz?

1. Kaslar

Stres genellikle boyun, omuzlar ve sırtta hissedilen kas gerginliği ile sıkılığına yol açar. Bunu ele almak için derin nefes alma egzersizleri, progresif kas gevşemesi, yoga veya kas gerginliğini azaltmak için düzenli egzersiz gibi gevşeme tekniklerini deneyebilirsiniz.

2. Baş ve çene

Stres baş ağrısına, migrene ve çeneyi kenetlemeye veya gıcırdatmaya neden olabilir. Gevşeme teknikleri ve etkilenen bölgeye sıcak kompres uygulamak, düzenli uyumak, meditasyon veya terapi gibi aktivitelerle stresi yönetmek bu semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.

3. Sindirim sistemi

Stres, sindirim sisteminin normal işleyişini bozarak hazımsızlık, karın ağrısı, kabızlık veya ishal gibi sorunlara yol açabilir. Farkındalık, egzersiz, dengeli beslenme ve yeterli uyku alımı gibi tekniklerle stresi yönetmek, sindirim sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir.

4. Cilt

Stres, akne, egzama veya sedef hastalığı alevlenmeleri gibi cilt sorunlarına katkıda bulunabilir. Bir cilt bakımı rutini oluşturmak, düzenli egzersiz yapmak, stres yönetimi tekniklerini uygulamak ve dermatolojik tavsiye almak bu durumların yönetilmesine yardımcı olabilir.

5. Kalp ve kardiyovasküler sistem

Uzun süreli stres, kardiyovasküler sistem üzerinde bir etkiye sahip olabilir ve potansiyel olarak kalp hastalığı ve yüksek tansiyon riskini artırabilir. Stres azaltıcı faaliyetlerde bulunmak, düzenli egzersiz ve dengeli beslenme dahil olmak üzere sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve tıbbi yardım almak kalp sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.

6. Zihinsel ve duygusal sağlık

Stres, zihinsel sağlığı etkileyerek kaygı, depresyon, sinirlilik veya konsantrasyon güçlüğüne yol açabilir. Kişisel bakım faaliyetlerine öncelik vermek, hobi edinmek, sevdiklerinizden veya profesyonellerden destek istemek ve meditasyon ya da terapi gibi stres yönetimi tekniklerini uygulamak zihinsel ve duygusal esenliğe katkıda bulunabilir.

7. Boyun

Anlık veya zamanla stresli durumlar yaşadığımızda, boyunda gerginlik hissetme eğilimindeyiz. Stres anında omuz yükselir, boynunuzun arkası ve yan tarafındaki kaslarda gerginlik oluşur. Stres, boyun kaslarını sürekli devam eden bir hafif kasılma durumuna sokar ve bu da istenmeyen gerginliğe yol açabilir. Bu gerilim; kısıtlı hareket aralığına, boynunuzda bir düğüm varmış hissine veya migren ağrılarına neden olabilir.

Boynu esnetmek, rahatlama sağlar. Esnetme hareketi sadece gevşemeye yol açmaz, aynı zamanda kasların uzaması ve daha rahat olan doğal haline dönmesine olanak tanır. 

8. Omuzlar ve üst vücut

Omzumuzda çok fazla stres tutma eğilimindeyiz. Bu da o bölgenin öne doğru yuvarlanmasına veya sırtın kamburlaşmasına neden olur. Bu duruş değişikliği hareketliliğimizi azaltıp baş, boyun ve sırtın üst kısmına ek bir baskı uygular. Yuvarlak omuzlar, göğüs kafesinin hareket etmek istediği alan daraldığı için tam ve eksiksiz nefes alma yeteneğimizi de etkiler.

Omuzdaki kasları esnetmek, üst vücutta oluşan gerginliğin açılmasına ve azalmasına yardımcı olur. Omuzlar gevşeyip uygun halini buldukça daha açık ve rahat bir duruş yaşanır. Göğüs kafesinin genişlemesi için daha fazla yer olur. Böylece baş ve boyun kısmındaki baskı azalır.

9. Kalçalar

Yoga yapanlarınız varsa, kalçalarımızda çok fazla stres ve duygu depoladığımız konseptine aşinasınızdır. Kalçalarınızdaki baskı ve kısıtlama, hareket açıklığını engeller. Yaptığımız her hareket kalçalarla başlar, eğer düzgün bir şekilde dengeli ve hareketli değillerse, etkileri vücudunuzda yankılanır ve en yoğun belde kendini gösterir.

Kalçayı açmak için uygun bir dizi esnetme egzersizi sonucunda kendinizi daha hafif hisseder ve daha özgür hareket edersiniz. 

10. Eller

Stresli olduğumuzda bazen farkına bile varmadan ellerimizdeki kaslar kasılmaya başlar. Siz bir şey tutmuyorken bile eller gergin pozisyonda kalır. Bu gerilim, avuç içinden parmak uçlarına kadar elin tendonlarının daralmasına neden olur. Bunun ön kol ve dirsek üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. El ve bileklerdeki kasların kasılmaya başlamasıyla basınçtan iltihaplanan sinirlerin neden olduğu karpal tünel sendromuysa stresin yarattığı hastalıkların en yaygın örneğidir.

Eli esnetmek, kelimenin tam anlamıyla size bir bırakma hissi verecektir. Böylece eliniz, parmak uçlarınızdaki gerilimi ön kolunuza kadar serbest bırakmanızı sağlayacak ve gevşeyeceksiniz.

11. Ayaklar

Ayaklarımızda çok fazla stres tuttuğumuz çok fazla bilinmez. Mekanizmalar düzgün çalışmadığında, vücudun yükünü tek başına taşımak için tasarlanmamış olan ayağın belirli bölgelerine baskı uygulanır. Ortaya çıkan gerginlik ve ağrı, ayaklardan baldıra ve dizin arkasına kadar yankılanabilir.

Ayak ve ayak parmaklarını esnetmek ilk başta garip bir kavram gibi görünebilir ancak sonuçlar inanılmazdır. Gevşeme sonucu ayak parmaklarının açıldığı ve ayağın gevşediği hissedilir. Ayaklarımızı mutlu etmek, tüm vücudumuzu mutlu tutmak için önemli bir faktördür. Çoğu zaman göz ardı edilen ayaklarımıza çok sorumluluk yüklüyoruz.

Her gün kendimize odaklanmak için zaman ayırarak stresi ve vücudumuz üzerindeki etkisini uzak tutabiliriz. Telefonu bırakmak, biraz derin nefes almayı denemek, yürüyüşe çıkmak ve tabii ki esnemek stresi günlük hayatımızdan uzak tutacaktır.



Meltem Fakabasmaz

İstanbul’da doğan Meltem, Doğu Akdeniz Üniversitesi Endüstri Mühendisliği, 2002’de Bilgi Üniversitesi’si Sinema-TV Yüksek lisans tamamladı. 10 yıla yakın medya dünyasında çalıştıktan sonra, 2015 yılında başladığı yogada uzmanlaşmayı seçerek, insanın iyi olma yolculuğu yoluna da başlamış oldu. E-RYT® 500, YACEP® Yoga Alliance onaylı sertifikalı yoga eğitmeni ve Ayurveda uygulayıcısı, aynı zamanda...



BLOOM SHOP