21 Eylül itibarıyla sonbahara girdik ve havaların soğumasıyla mevsim değişikliğini hissetmeye başladık. Sonbaharın getirdiği serinlik bedenlerimizde etkilerini gösteriyor. Birçoğumuz deride kuruma, sindirim problemleri, bağırsak tembelliği, anksiyete ve uykusuzluk yaşıyoruz. Bu gibi problemler, yazdan sonbahara geçerken dengemizi kaybettiğimiz için oluyor. Ayurveda, bize doğanın işleyişi ile uyum içinde ve mevsimler ile dengede olmamız gerektiğini her noktada hatırlatıyor. Ayurveda’ya göre mevsim geçişlerinde daha hassasız ve hastalıklara karşı daha duyarlıyız. Bu geçiş dönemlerinde dengede kalabilmek için en büyük yardımcımız Ayurvedik Reset yapmak. Sizin için bu geçiş döneminde, tazelenmek, enerjimizi yükseltmek, sindirim ve bağışıklık sistemimizi güçlendirmek, yazın biriken toksinlerden arınmak, bedenen ve ruhen çok daha iyi hissetmek için 3 günlük yumuşacık bir Sonbahar Ayurvedik Reset Programı hazırladım.
3 Günlük Sonbahar Ayurvedik Reset Programı
Sonbaharda yaşadığımız serinlik, rüzgar ve kuruluk bizi yazın enerjisinden koparır. Bu özellikler, Ayurveda’da Vata’yı temsil eder. Vata genel özellikleri, tüm beden tiplerinde bu geçiş döneminde baskınlaşmaya başlar. Hastalanmaya daha yatkın oluruz, yorgun hissederiz ve sindirim sistemimiz güç kaybedip hassaslaşır. Dengelenmek, kuruyan bedeni yağlamak, yazın biriken toksinlerden arınmak ve kışa hazırlanmak için bu dönem Ayurvedik Reset dönemidir.
Reset boyunca vücutta enflamasyon, şişkinlik ve gaz yapan, bilinç bulanıklığı yaratan, yorgun hissettiren yiyeceklerden uzak kalacağız. Sindirimi kolay, doğal ve mevsimsel besleneceğiz. Kullanacağımız baharatlar ile sindirim ateşimizi canlı tutmaya çalışacağız. Bedenimize kendini yenilemesi ve tazelemesi için zaman ayıracağız. Erken uyumaya, erken uyanmaya ve bedenimize özen gösterirken zihnimizi de dinlendirmeye zaman ayıracağız.
Önemli not: Hamileyseniz veya emziriyorsanız, ilaç kullanıyorsanız veya bir sağlık probleminiz varsa doktorunuza danışmadan programı uygulamayınız.
1. Adım: Tarifler
Baharatlı elma porridge
- 1 adet elma
- 2 yemek kaşığı yulaf ezmesi veya kinoa ezmesi
- 100 ml Hindistan cevizi sütü
- 1 tatlı kaşığı Hindistan cevizi yağı
- ½ çay kaşığı toz tarçın
- ½ çay kaşığı toz zencefil
Elmanın kabuklarını soyup, küp küp doğruyorum. Hindistan cevizi yağı ile tavada 5 dakika kadar soteleyip üzerine tarçın ve zencefil ekliyorum. Ayrı bir tencerede, kısık ateşte yulaf ve Hindistan cevizi sütünü karıştırıyorum ve lapa hâline getiriyorum. Yulafı kâseye aldıktan sonra üzerine elmaları ekliyorum.
Sindirim çayı
Sindirimi ve vücuttaki detoksu desteklemek için özellikle yemeklerden sonra hem sindirime yardımcı oluyor hem de şişkinlik ve gaz problemlerine iyi geliyor.
- 750 ml su
- ½ tatlı kaşığı kimyon tohumu
- ½ tatlı kaşığı kişniş tohumu
- ½ tatlı kaşığı rezene tohumu
- 1-2 cm kalınlığında kesilmiş zencefil
Kaynattığım suyu ateşten alıyorum. Tohumların ve zencefilin üzerine ekliyorum. İstediğim yoğunluğa göre 5-10 dakika kadar bekletip süzüyorum.
Yeşil Kitchari (3-4 porsiyon)
Ayurvedik yenilenme ve tazelenme yemeği Kitchari bedeni besliyor, enerji veriyor, sindirime yardımcı olarak arınma işlemini destekliyor ve leziz tadıyla iç ısıtıyor!
- 100 gram basmati pirinci (3-4 saat suda bekletilmiş.)
- 50 gram maş fasulyesi (1 gece önceden suda bekletilmiş ve Kitchari’ye eklemeden önce minimum 15-20 dakika kadar iyice haşlanmış.)
- Malzemelerin üzerini geçecek kadar su
- 2 yemek kaşığı doğal sade yağ
- 2 tatlı kaşığı Ayurvedik Sindirim Ateşi Tozu (Özel karışım tarifini aşağıda bulabilirsiniz.)
- 1 tatlı kaşığı tuz (Deneyerek azaltıp çoğaltabilirsiniz.)
- Taze karabiber
- ½ kg doğranmış mevsim sebzeleri (Ben yeşil bir Kitchari için pırasa, brokoli ve pazı seçtim. Mevsim kök sebzelerinden doğranmış olarak tercihinize göre havuç, tatlı patates, balkabağı, pancar, karnabahar, kereviz, ıspanak da kullanabilirsiniz.)
Sade yağı tencereye alıp erittikten sonra Ayurvedik sindirim ateşi tozunu ekliyorum, baharatların yanmamasına dikkat ederek 1-2 dakika kadar soteliyorum. Üzerine doğranmış pırasa ve sonrasında brokoliyi ekliyorum, iyice soteliyorum. Sebzeler yumuşayınca üzerine haşlanmış ve süzülmüş maş fasulyesi ve basmati pirincini ekliyorum. Kaya tuzu ve taze karabiberi de ilave edip karıştırıyorum. Üzerini geçecek kadar su ekleyip pirinç yumuşayıncaya kadar pişiriyorum. Yumuşaması için daha fazla su ekleyebilirim, sindirimi kolay olsun diye iyice pişsin istiyorum. Pişmesi daha kolay olan pazıyı ateşten almadan 5-10 dakika önce ekliyorum. Maş fasulyesi, pirinç ve sebzelerin iyice piştiklerine ve yumuşadıklarına emin olduktan sonra ateşten alıyorum, taze kişniş ve yeşil limon ile tatlandırıyorum.
Ayurvedik sindirim ateşi tozu
Vücutta biriken toksinleri atabilmek için sindirim ateşini canlandıran Ayurvedik baharat karışımını, yemeklere pişerken veya piştikten sonra ekleyebilirsiniz.
- 4 tatlı kaşığı kimyon tohumu
- 4 tatlı kaşığı kişniş tohumu
- 4 tatlı kaşığı rezene tohumu
- 4 tatlı kaşığı toz zencefil
- 2 tatlı kaşığı toz zerdeçal
Kimyon, kişniş ve rezene tohumlarını öğütüp üzerine zencefil ve zerdeçal tozunu ekliyor ve iyice karıştırıyorum.
Altın süt (Golden latte)
Eğer vücut, öğün aralarında zorlanır ve atıştırma ihtiyacı duyarsa, 1 bardak golden latte yudumlayarak içinizi ısıtabilirsiniz.
- 500 ml Hindistan cevizi sütü
- 1,5 tatlı kaşığı zerdeçal tozu
- Çeyrek tatlı kaşığı zencefil tozu
- Çeyrek tatlı kaşığı tarçın
- 1 çimdik taze dövülmüş karabiber
- 1 tatlı kaşığı sade yağ veya Hindistan cevizi yağı
- Yarım tatlı kaşığı bal
Hindistan cevizi sütü, zerdeçal, zencefil, tarçın, karabiber ve Hindistan cevizi yağını tencerede karıştırarak ısıtıyorum. Kaynamaya yakın ateşten alıyorum, ılıdığı zaman balı ekleyip iyice karıştırıyorum.
2. Adım: Beslenme planı
Sabahları aç karnına içilen ılık limonlu su sindirim ateşini güçlendiriyor. Sindirim ateşi güçlü olduğunda, sindirim de güçlü olup yediklerimizi düzgün bir şekilde hazmetmemizi sağlıyor. Limonlu su, bağırsak hareketlerini de destekliyor. Eğer sabah aç karnına su içmeye alışık değilseniz, az az içerek başlayabilirsiniz.
- Kahvaltı: Baharatlı elma porridge
- Ara: Sindirim çayı
- Öğle: Kitchari
- Ara: Sindirim çayı
- Akşam: Kitchari
- Atıştırma: Golden latte
3. Adım: Yaşam tarzı planı
Sabahları
- Sabah erken kalkmak.
- Sabah aç karnına ılık ya da mümkünse sıcak su içmek.
- Sabah doğada yürüyüş yapmak veya güne hafif bir yoga akışı ile başlamak.
- Sabah meditasyonu yapmak, bir meditasyon pratiğin yoksa zihni sakinleştirmek için kitap okumak.
Yemek yerken
- Yemek saatlerini hep aynı tutmak.
- Öğle yemeğini sindirim ateşinin en güçlü olduğu 12.00-14.00 arasında yemek.
- Yemek boyunca su içmemek.
- Öğün aralarında atıştırmamaya dikkat etmek, bu araları mini oruç olarak düşünüp vücuda yenilenleri sindirmesi için gerekli zamanı vermek.
- Öğün aralarında zorlanır ve atıştırma ihtiyacınız olursa 1 bardak golden latte yudumlamak.
- Kitchari porsiyonunu kendine göre ayarlamak, rahatsız edecek değil doyuracak miktarda yemek.
- Yemeklerden sonra 1 bardak sindirim çayı içmek.
- Yemekleri farkındalık ile yavaş yavaş ve iyice çiğneyerek yemek.
- Reset öncesi kahve tüketimini azaltmak, 2 bardak içiyorsanız 1 bardağa indirmek, yumuşak bir geçişe zaman ayırmak.
Akşamları
- Akşam yemeğini mümkünse gün batmadan veya en geç 20:00’da bitirmek
- Akşam 20:00’dan sonra her türlü ekrandan uzak kalmak.
- Akşam ritüelini oluşturmak; mum ışığında, hafif bir müzik eşliğinde, doğal yağlar ile kendi kendine masaj yapmak.
- Aromaterapi ile rahatlamak, lavanta kokusu ile uykuya hazırlanmak.
- Akşam 22:00’da yatağa girmek; mümkünse uyumak, mümkün değilse kitap okumak, meditasyon yapmak, gün boyu yaşananları kaleme almak.
- Akşam uyumadan kendinize sağlığınız için yararlı bir şey yaptığınızı hatırlatmak.
MÄMÄCEY hakkında
Ayurveda Eğitmeni, Bütünsel Beslenme ve Sağlık Koçu Ceylan Sel Sohtorik tarafından kurulan MÄMÄCEY, dünyaya saygı duyan, geçmişin bilgeliğini bugünün bilgisi ve yeni tekniklerle harmanlayarak gerçek besin yaratan bir yeni dünya mutfağı ve platformudur. Besin değeri tam, sindirimi kolay, gerçek besinler yaratan mutfağı laktozsuz, glutensiz, rafine şekersizdir. Tüm ürünler sadece sipariş üzerine, haftada bir gün taze hazırlandığı için yemek israfına karşı, ekonomik bir mutfak işleyişi vardır. Bütünsel sağlığa olan inancı beslenmenin yanı sıra harekete, öz bakıma ve zihni sakinleştirmeye de yer açar. Ortak girişim ve workshoplarla bütünsel sağlığın ilham veren temsilcisi olmayı amaçlar.