Metabolizma, vücudun yediklerinizi enerjiye, başka bir deyişle kaloriye, dönüştürme sürecini ifade ediyor. Bu süreç, vücudumuzun bu enerjiyle solunumdan sindirime uzanan yaşamsal aktiviteleri sürdürebilmesi için 7/24 devam ediyor. Bu nedenle metabolizma sağlığı, genel sağlığınızı korumanız ve zinde hissetmeniz için önemli bir rol oynuyor.
Metabolizma hızı ve sağlığı aynı mı?
Genelde metabolizma hızı olarak duymaya ve kullanmaya alışık olduğumuz terim, vücudumuzun bu süreçte kullandığı enerji miktarı ve farklı miktarlarda olabilecek çalışma yoğunluğunu ifade ediyor. Metabolizmanız ne kadar hızlı olursa, vücudunuzun ihtiyacı olan kalori miktarı da o kadar artıyor.
Metabolizma hızının kategorileri
- Bazal metabolizma: Uyku veya dinlenme sırasında beyninizin çalışması, kalbinizin atması, akciğerinizin nefes alması, vücudunuzun sıcak kalması gibi işlevler için gereken minimum metabolik hızı ifade ediyor.
- Dinlenme sırasında metabolizma: Dinlendiğiniz sırada, hayatta kalmanız için gerekli olan minimum metabolik hız anlamına geliyor. Bu metabolik hız çeşidi, toplam kalori harcamasının %50-75’ini oluşturuyor.
- Sindirme sırasında metabolizma: Yediklerinizi sindirme ve işleme aşamasındaki enerji miktarını ifade ediyor. Bu, toplam enerji harcamanızın yaklaşık %10’una denk geliyor.
- Fiziksel egzersiz sırasında metabolizma: Egzersiz yaptığınız sırada yakılan kalorilerdeki artışı ifade ediyor.
- Egzersiz dışı aktivitelerde metabolizma: Ayakta durmak, dolaşmak gibi aktiviteler için gerekli olan enerji miktarını ifade ediyor.
Metabolizma hızını dengesiz bir yaşam tarzı yavaşlatabilirken iyi bir yaşam tarzı artırabiliyor.
Metabolizma sağlığını yükseltecek 5 pratik alışkanlık
1. Uykuyu hafife almayın!
İyi ve kaliteli bir uyku rutininizin olması metabolizma sağlığınız için oldukça etkili. Uyku rutinlerindeki dengesizlikler ve yoksunluklar metabolizma sağlığınızı düşürüyor. İyi ve yeterli sürede uyumadığınızda yorgunluğunuz artıyor. Bu da fiziksel aktiviteler yapmanızı engelleyerek metabolizmanızı düşürüyor.
2. Beslenme rutininize bol su ve lif açısından zengin besinler ekleyin
Günde ne kadar su içtiğinizin farkında olmaya çalışın. Gün içinde su içmeyi ihmal etmeyin. Su, enerji harcamanızı artırarak metabolizma sağlığınızı yükseltiyor. Lif açısından zengin besinler ise sizi tok tutarak bağırsaklarınızı temizlemenizi sağlıyor. Öğünlerinize fasulye, bezelye, mercimek, nohut gibi baklagilleri ve sebzeleri ekleyin. Lifin yanı sıra vitamin ve mineral açısından da zengin olan bu besinlerin sindirilmesi daha uzun sürüyor ve metabolizmanızı hızlandırmakta fayda sağlıyor.
3. Yoga yapın!
Bütünsel sağlık merkezi Atmantan’ın kurucu ortağı Nikhil Kapur, vücudumuzda metabolizmayı kontrol eden ana organın böbreklerimizin üstünde bulunan endokrin bezi olduğunu belirtiyor ve şöyle diyor; “Yogadaki kıvrımlı asanaların endokrin bezini güçlendirmekte harika bir etkisi var. Kapalabhati ve pranayama gibi nefes alma teknikleri, tüm vücudu oksijenlendirerek ısınmasına ve enerji vermesine yardımcı oluyor. Böylece metabolizma sağlığını artırıyor.”
4. Kendinizi masajla şımartın!
Kökeni Hindistan’a dayanan bir sağlık sistemi olan Ayurveda, metabolizma sağlığınızı yükseltmekte etkili olacak masajlara yer veriyor. Susam yağı ya da Abhyanga yağı ile tüm vücudunuza uygulanacak masajlar metabolizmayı destekleyen kimyasal reaksiyonların doğal yollar ile ortaya çıkmasını sağlıyor.
5. Hayatınıza hareket katmayı ihmal etmeyin!
Tabii ki hareket etmek, fiziksel aktivitelere yer açmak metabolizma sağlığınızı yükseltmenin püf noktaları arasında bulunuyor. Siz ne kadar aktif olursanız metabolizma sağlığınız da o kadar yüksek oluyor. Düzenli olarak oturduğunuz masa başı bir işiniz varsa, yürümek, koşmak gibi dışarda yapabileceğiniz egzersizlere vakit ayıramıyorsanız düzenli olarak ayağa kalkmak, vereceğiniz molalarda biraz dolaşmak, merdiven kullanmak gibi hareketler de fark yaratacaktır.
