İlişkilerimiz zaman zaman çıkmaza girebilir. Artık karşı tarafa ne hissettiğimizi anlamakta zorlanabilir ve beklentilerimizin değiştiğini fark edebiliriz. Özellikle iletişim problemi yaşayan sağlıksız ilişkilerde bu durum, büyük bir oranda aldatmalar veya aldatılmalarla sonuçlanır. Mutlu ya da mutsuz giden ilişkimizde bir tehdit olarak varlığını koruyan aldatma dürtüsünün temelinde ne yatmakta?
İlişki uzmanı Esther Perel, 14 milyonun üzerinde izlenen Ted konuşmasında ihanet kavramını ele alarak neden aldatıyoruz sorusunu cevapladı. Sizin için özetledik!
İhaneti nasıl ayırt ederiz?
Tek gecelik ilişkiler, tutkulu aşklar, online flörtler, cinsel içerikli mesajlaşmalar, kaçamak bakışmalar… Aldatma duygusal mıdır yoksa fiziksel mi?
İhanetin evrensel bir tanımı olmadığını söyleyen Esther Perel, erkekler tekdüzelikten ve bağlanma korkusundan aldatmaya yönelirken kadınlar yalnızlıktan ve bağlanma ihtiyacından dolayı ihanete yöneliyorlar diyor. Son 10 yıl içerisinde yüzlerce çiftle çalıştığını söyleyen Perel, ihanetin temelini anlayabilmek için ona olan bakış açımızın derinleşmesi gerektiğini belirterek daha önce aşık olmuş herkes için, aldatmaya dair farklı bakış açıları sunuyor.
Perel’e göre ihanet, dünyanın her yerinde ayıplanan ama yine de en çok pratik edilen bir yönelim. Biyolojik işlevsellik, üreme ihtiyacı gibi gerekçelerle çok eski zamanlarda hayatımıza dahil olmuş olan çok eşlilik, evlilik kavramından bile eski. Çünkü evliliğin, yetişkinliğin bir getirisi olarak, düzen ve beraberlik ihtiyaçlarının ışığında ortaya çıktığı düşünülüyor. Bu icadın ardından doğal bir şekilde ilişkiler, aile yasası ve karı koca hukuku hakkında tabular ve yasaklar meydana gelmeye başlıyor ve oyunun kurallığını bozma düşüncesi insanları cezbediyor.
Konuşması sırasında “Şimdi aranızdan birçok kişi tüm ilişkilerinde tek eşli olduğunu söyleyecektir.” diye tahmin yürüten Esther Perel, tek eşliliği (monogami) tüm hayatı boyunca tek bir kişi ile birlikte olmak şeklinde tanımlıyor. Bugün ise tek eşlilik, hayat boyu bir kişiyle olmak yerine belki sadece hayatın bir bölümünde tek bir kişiye bağlı olabilmek anlamına geliyor.
İlginizi çekebilir: Evlilikte Aldatma: Kadın ve Erkeklerin Aldatma Sebepleri Neden Farklı?
Peki tek eşliliği bozan etkenler neler?
Perel’e göre ihanetin temelinde yatan üç faktör var:
- Gizlilik
- Duygusal bağ
- Kuvvetli cinsel çekim
İhanetin ana kuralında gizlilik, ihaneti geliştiren etkenler arasında duygusal bağ, kişiyi ihanete hazırlayan dürtüler arasında da cinsel çekim bulunuyor. Marcel Proust’un “Aşkın temelinde karşımızdaki insan değil, bizim kendi hayal gücümüz vardır.” sözünü hatırlatan Perel, özellikle düşüncelerimizde yarattığımız cinsel çekimin ve tutkunun bazen fiziksel aksiyondan çok daha kuvvetli olabileceğini de belirtiyor.
İlişkisi olan insanların yüzde 95’i ihanetin son derece yanlış olduğunu düşünüyor. Aldatmak ve bunu bir sır olarak saklamak hiçbir zaman kolay olmasa da ve insanların büyük çoğunluğu bunun yanlış olduğunu düşünse de ihanet son derece yaygın ve insan psikolojisini ciddi ölçüde etkiliyor.
Perel, ihanetin kişinin “özel ve vazgeçilmez olma, değerli hissetme” duygularını zedelediğini belirterek kişide travmaya yol açtığını söylüyor ve kimlik karmaşasına neden olabildiğini vurguluyor. Öyleyse tüm bunlara rağmen hala neden aldatıyoruz veya aldatılıyoruz?
İhanet, “eksiklik hissetme ve ihtiyaç duyma” hallerinden doğmakta.
Esther Perel, aldatma duygusunun çekirdeğini incelediğinizde karşınıza saygınlık, özgürlük, beğenilme ve sevilme ihtiyacı; kendi eksikliğini tamamlama dürtüsü, trajediyle yüzleşme isteği gibi birçok neden çıkacağını söylüyor. Ne kadar iyi bir ebeveyn, eş, evlat, arkadaş olursanız olun geçmişinizde veya şu an eksikliğini veya ihtiyacını duyduğunuz bir durumla ilgili olarak birlikte olduğunuz kişiyi aldatma eğilimi gösterebilirsiniz.
Bu durum hem sizinle hem de karşınızdaki kişiyle ilgili olabileceği gibi sadece sizinle de ilgili olabilir. Perel, ihanetin altında yatan nedeni çevrenizde değil, kendi içinizde aramanız gerektiğini söylüyor. Çünkü karşımızda aradığımız özellikler aslında bizim kendimizde olmasını istediğimiz birçok şeyin yansıması.
“Aslında ihanetler cinsellikten çok tutkuyla ilgilidir.” diyen ilişki uzmanı; ilgi çekmek, özel olmak, fark edilmek ve eksikleri kapatmak için önce kendinizden umut bulmanız gerektiğini söylemekle birlikte aldatılmanın acı veren etkilerinden nasıl kurtulabileceğinizi de konuşmasına iliştiriyor.
Birçok kişi aldatıldığını öğrendiğinde dünyanın sonunun geldiğini düşünse de ihanete rağmen ilişkisine devam eden yüzlerce insan var. İhanetin yıkıcılığından sıyrılmak gerçekten mümkün mü? Açıklanan, aydınlatılan, eksiklikleri ve fazlalıklarıyla ortaya alınıp değerlendirilen ihanetler; kişilerin kendini ve birbirini tanımasıyla iyileştirilerek, doğru iletişim ve dürüstlükle ilişkinin yeni bir versiyonuna taşınabilir.
Aldatılan kişinin “O benden daha mı iyiydi?” sorusu yerine “Bu sana ne ifade ediyor, nasıl hissettiriyor, bizim ilişkimizde eksik olduğunu düşündüğün kısım neydi?” şeklinde sorular sorması gerektiğini öneren Perel’e göre, yeni perspektifler yalnızca ilişkilerinizi değil, sizi de kurtaracak.
İlginizi çekebilir: Aldatmayı Doğru Bulmuyoruz Ama Aldatıyoruz: Neden?
Kaynak: TedTalks
