Enerjiler yükseliyor, büyüme gerçekleşiyor, kışın Yin’i Yang’a dönüşmeye başlıyor. Mevsimsel enerjilerin değişim süreci hepimizi, aynı doğada olduğu gibi etkiliyor. İlkbahar mevsimi ile Chi değişiyor ve kendimize bütünsel enerji doğrultusunda destek vermemizin gerektiği bir döneme girmiş oluyoruz. Büyüme, değişim ve ilerlemenin enerjisi Geleneksel Çin Tıbbı’nda tahta elementi ile ilişkilidir. Hem içsel hem de dışsal olarak pek çok ilerlemeye izin veren çok aktif bir enerjidir.
Tahta elementi nedir?
Çin Tıbbı’nın Beş Elementi’nin her biri gibi tahta elementi de doğadaki uyum ve dengenin korunmasında önemli bir rol oynar. İnsan doğanın bir parçası olduğu için, tahta elementinin bilgeliğini anlayarak kendimiz hakkında birçok şey öğrenebiliriz. Beş Element’in her birinin birbiri ile ilişkisi, doğada var olan her şeyde önemli bir role sahiptir. Bu elemenler, toprak, su, tahta, metal ve ateştir.
Elementlerin çevremizde birbirlerini nasıl desteklediklerini ve birbirleriyle nasıl etkileşim kurduklarını gözlemleyebiliriz. Örneğin, ağacın (tahta) büyümesi için su (su) şarttır. Odun (tahta) verimli toprağı (toprak) yaratan ateşi (ateş) besler. Toprak elementi, suyu (su) minerallerle besleyen metali yaratır. Ardından, döngü baştan başlar. Beş Element birlikte, her zaman meydana gelen sürekli bir enerji dönüşümünü temsil eder. Her elementin doğada görebildiğimiz fiziksel bir formu olmasına rağmen, bunlar ağaçlar, nehirler veya ateşlerle sınırlı değildir. Beş Element, her şeyde var olan arketipsel enerjileri ifade eder. Bu temel enerji, göründükleri yere bağlı olarak farklı şekilde tezahür eder.
Tahta elementi mevsimi: İlkbahar
Evlerimizde yaptığımız klasik “bahar temizliği”ni bütünsel olarak yapmamızın yani enerjisel tıkanıklıkları gidermemizin en iyi vakti ilkbahardır. Bahar; yani tahta elementi hareket, değişim ve yeniden doğuşu simgeler. Tüm bu harika enerji, özgür ve sınırsız hareketten gelir. Öte yandan, engellendiğinde veya kısıtlandığında, tahta elementi aynı zamanda hüsran, öfke ve stresin de enerjisidir. Öfke bizi sert ve katı yapabilir: Güçlü bir rüzgarda sallanmak yerine kırılan ağaç gibi oluruz.
Tahta elementi neyi simgeler?
Tahta elementi; vizyon, planlar, gelecek için amaçlarımızla ilgilidir. Bize netlik sunar ve bu, gelecek için umuda dönüşür. Tahta elementinin öğretisi esnekliktir. Kendimizi katı tuttukça kırılır ve ufalanırız. Kötü kök salmış bir ağaç gibi olursak esneriz, salınırız ama gevşek oluruz. Büyüme ve gerçek değişim yaşama potansiyelimiz engellenmiş olur. Her element dengelenmemiz içindir. Tahta elementi bize planlarımızı yaparken katı sınırlar koymak yerine esnek olmamızın enerjimiz için önemli olduğunu hatırlatır. Tahta elementi, büyüme enerjisini desteklediğinden yaratıcı değişim için gerekli olan vizyon, planlama ve karar verme ile ilgilidir.
Vizyon kurarız, hayal ederiz, görselleştiririz. Sonra bunu amaçlarımızdan birine dönüştürürüz. Bu amacımızı da gerçekleştirmek için planlar yaparız. Tahta elementi planlamaya doğru giden bu yolun kendisi ile ilgilidir. Planlarımız amaca odaklı, net ve güçlü olmalıdır. Engel çıktığında kayanın içinden çıkan bitki (tahta elementi) gibi güçlü olabilmeli, aynı zamanda gerekirse bir bambu gibi salınarak esneyebilmelidir. İddialı, hırslı değil; esnek olmalı, dikkati hayatlarımızdaki önemli insanlara ve projelere verebilmelidir.
Tahta elementinin olumlu-olumsuz özellikleri
Tahta elementinin olumlu kişilik özellikleri; dayanıklılık, azim, yaratıcılık, hayal gücü, nezaket, cömertlik ve bolluk hissidir. Tahta elementi içimizde sağlıklı olduğunda, kendimize ve başkalarına yetecek kadar bu elemente sahip olduğumuzu hissetmemiz kolaylaşır. Bu sadece başkalarıyla nezaketle ilişki kurmamıza yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda kıtlık duygularına dayalı stresli düşünme kalıplarını salıvermemize de olanak tanır.
Tahta elementinin “olumsuz” duyguları hüsran ve öfkedir. Bizi alt etmesine izin verirsek, zorlu durumlarda tepkisel veya öfke dolu hale gelmek kolay olabilir. Olumsuz niteliklerini uzak tutmamızı sağlamak için onunla nasıl çalışacağımız konusunda becerikli olmak çok önemlidir.
Öfke de dahil olmak üzere tüm duyguları yaşamak elbette son derece normaldir. Çin Tıbbı’nda duyguların ifade edilmeden, bastırılarak veya uzun süre kalması sağlığımıza zarar verebilir. Öfke zararlı görünse de tahta duygusu olarak değişim potansiyelinin enerjisi olduğuna dikkat etmek önemlidir. Başlangıçlar ve yeni yönleri hareket ettirmek için katalizör olarak çaba gerektirir – ister kariyer ister ilişki ister yeni bir ev değiştirmek olsun. Toprağın içinden filizlenerek yükselen bir bahar filizini düşünün: sıkıştırılmış, taşlı toprağı yukarı, ışığa doğru itmesi gerekiyor, enerjiye ihtiyacı var.
Tahta elementi hangi organları yönetir?
Geleneksel Çin Tıbbı’nda elementler vücut organlarıyla da ilişkilendirilir. Tahta elementi karaciğeri ve safra kesesini temsil eder. Karaciğerin Batı Tıbbı’nda kabul gören fonksiyonları filtreleme, sindirim, metabolizma, detoks, protein sentezi, vitamin ve minerallerin depolanmasıdır. Geleneksel Çin Tıbbı’nda karaciğerin fonksiyonu, gelecek vizyonumuzun büyük mimarı olarak kabul edilir. Karaciğer, stratejik planlamanın merkezidir. Safra kesesinin ise karar verme ve akıllıca yargılama yeteneğimizin yeri olduğu düşünülmektedir. Karaciğer ve safra kesesinin işlevleri tam olarak gerçekleştirdiğinde planlayabilir ve seçim yapabiliriz – yeni gelecek olasılıklarını geçmişin bilgeliğiyle birleştirebilir, izlenecek açık ve uygun yolu görebiliriz. Tahta elementi vücudumuzda güçlü olduğunda, karaciğer ve safra kesesi sağlıklıdır, olması gerektiği gibi çalışır.
Karaciğer ve safra kesesi organ sistemi tamamen pürüzsüz akışla ilgilidir. Geleneksel Çin Tıbbı öğretileri karaciğeri “Tüm aşırılıkları durdurmanın kökü” olarak tanımlar. Bu nedenle, nerede veya ne zaman bir aşırılık veya eksiklik olursa -Chi, kan veya duygu- durumu düzeltmek karaciğerin işidir. Bu enerji fonksiyonu bozulduğunda durgunluğa yol açabilir, vücudunuzdaki Chi ve kan dolaşımı yavaşlayabilir. Bu, zamanla kitlelerin veya tümörlerin oluşumuna alan yaratabilir.
Duygusal barometrenizi korumak da karaciğere bağlıdır. Günlük yaşamda çeşitli duygular yaşamak doğaldır. Yine de uzun vadede sürekli olarak duygulara tutunursanız, bu durum sağlık sorunlarına sebep olabilir. Bu nedenle duyguların serbest kalmasına önem vermemiz gerekir.
Dengeli karaciğer fonksiyonu, dinlenirken fiziksel organa; aktivitedeyken kaslarla dokulara kan akışını sağlar. Dinlenme halindeyken enerjinizi geri kazanmanıza yardımcı olur. Aktif olduğunuzda kaslarınızı besler ve doğru yerlerde yeterli kan dolaşımına sahip olmanızı sağlar. Karaciğer kadın sağlığı açısından bir numaralı organdır çünkü düzenli ve ağrısız bir adet döngüsü karaciğerin kan depolama ve kan düzenleme işlevine bağlıdır. Bu işlev bozulduğunda düzensiz veya ağrılı adet dönemleri, adet öncesi sendromu, kramplar, baş ağrıları ve ağrılı göğüsler ortaya çıkabilir.
Tahta elementi dengesizliği belirtileri
Tahta elementinde dengesizlik olduğunda sinirli veya kızgın hissedebilir, baş ağrısı, migren, yüksek tansiyon yaşayabiliriz. Bunlar karaciğer Yang’ının yukarı doğru yükseldiğinin işaretleridir.
Karaciğer meridyeni kaburga bölgesi boyunca uzanır. Karaciğer Chi’sindeki herhangi bir durgunluk, kaburgaların etrafında şişkin bir rahatsızlık meydana getirir.
Genellikle stresli kişilerde görülen bu duruma kaşıntılı ve kuru gözler de dahil olur. Geleneksel Çin Tıbbı teorisine göre karaciğer kanın gözü beslemek için yukarı doğru hareket edebileceğine inanır. Aşırı karaciğer ısısı kırmızı, kanlı gözlere veya ağrılı gözlere neden olabilir.
Karaciğer kanı, serbest hareket sağlamak için sinirleri besler. Karaciğerdeki kanın eksikliği ile sinirler kurur, kasılma, spazm veya uyuşma yaşanır. Tırnaklar sinirlerin bir yan ürünü olarak kabul edilir. Karaciğer Chi’si eksik olursa tırnaklarda kuruluk, çıkıntılar veya benekler olabilir.
Tahta enerjisi eksikliği kendini kararsızlık, güdü veya vizyon eksikliği ile de gösterebilir.
Karaciğer Chi’sindeki tıkanıklığın belirtileri
Çin Tıbbı’nda karaciğerin başlıca rollerinden biri Chi’nin veya enerjinin bedende, zihinde sorunsuz bir şekilde akmasına yardımcı olmaktır. Peki, karaciğer Chi’nizin serbestçe akmadığını nasıl anlarsınız?
Karaciğer Chi durgunluğunun yaygın semptomları:
- Boyun ve omuz gerginliği.
- Adet öncesi gerginlik ve/veya ağrı.
- Baş ağrıları ve/veya migren.
- Baş dönmesi.
- Göz problemleri.
- Hassas bağırsaklar.
- Kırılgan tırnaklar.
- Yetersiz adet görme.
- Kararsızlık veya yaşam amacının olmaması.
Tahta elementi nasıl yükseltilir?
1. Yemek terapisi
Ekşi tatlar tahta elementini dengeler. Sirke, limon, fermente gıdaları ekşi tatlar olarak sayabiliriz. Sabahları aç karnına limonlu su içmek bazıları için Chi dengeleyici olsa da, dalak ile ilgili problemi olan birinin zamanla sindirim sorunu yaşamasına sebep olabilir. Yeşil yapraklı sebzeler, yeşil çay ve yeşil olan meyve-sebze ne varsa hepsi tahta elementi için iyidir. Yemekler yavaş ve iyice çiğneyerek yenilmelidir. Alkol, kafein, yağlı ve acılı yiyeceklerden uzak durmak gereklidir.
2. Yoga
Çin Tıbbı’na göre karaciğerin sağlığı kas ve tendonlara yansır. Bu nedenle, karaciğer kanının herhangi bir şekilde tükenmesi veya eksik olması esnekliği etkiler, tendon ve kas yaralanmalarına daha yatkın hale getirir.
Yoga esnemeye, sıkı ve gergin kasları gevşetmeye yardımcı olur. Sınırlı dolaşım ve düğümlerin olduğu dar alanlar dahil olmak üzere tüm vücutta serbest Chi akışına izin verir. Zihni sakinleştirmeye, duyguları yatıştırmaya yardımcı olabilir. Bu sebeple odak netleştirmek, amaç belirlemek ve görselleştirme için yoga pratiğinden destek alabilirsin.
Odaklanmayı destekleyen ve zihni dinginleştiren ters duruşlar (baş duruşu veya omuz duruşu), meridyenlerin olduğu bedenin yan tarafları için burgular ve muz pozu gibi yan esneme ve priformis kası için yatarak güvercin ve oturarak güvercin pozları önerilir. Bacakların iç tarafını da unutmamak için upavistha konasana, baddha konasana önerilenler arasındadır.
3. Tahta Elementini desteklemek için akupresür noktaları
Karaciğer 3: Tai Chong
- Konumu: Her iki ayakta, ayak başparmağının olduğu yerde ikinci parmağı karşılar.
- Faydaları: Karaciğer Chi’sini düzenler, Yang’ını bastırır, stresi azaltır, menstrüasyonu düzenler, zihni sakinleştirir.
Safra Kesesi: 34 Yang Mound Spring
- Konumu: Alt bacağın yan tarafında, fibula başının ön ve altındaki çöküntüde.
- Faydaları: Sinirlere ve eklemlere faydalıdır, meridyeni ve karaciğer Chi’sini harekete geçirir, ağrıları hafifletir.
Karaciğer Chi’sini hareket ettirmek ve sinirlerle ilgili herhangi bir şeyi tedavi etmek için çok iyi bir noktadır.
