İnsanın kendini tanıma merakı birçok kişilik tipi sınıflandırmasının ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Muhtemelen bir kere de olsa içe dönük, dışa dönük diyerek, Myers-Briggs göstergesini kullanarak ya da çeşitli testlerden yararlanarak kişilik tipinizi tespit etmeye çalışmışsınızdır. Merakınızı gidermenize yarayacak, yaygın kişilik tanımlarından biri de A, B, C veya D tipi sınıflandırmalarıdır. Kendinizi daha iyi tanıyabilmenize yardımcı olacak 4 kişilik tipinin detaylarını sizin için araştırdık.
Kişilik sınıflandırmaları, baskın özelliklerinizi temsil eder, ancak zaman zaman bir tanesinin daha baskın olduğunu ya da aynı anda birden fazlasına sahip olduğunuzu da düşünebilirsiniz. Örneğin, 4 kişilik tipinden baskın kişilik tipinizin A tipi olduğunu düşündüğünüz halde belirli zamanlarda B tipi gibi davrandığınızı gözlemleyebilirsiniz. Bu farkındalığa sahip olmanın yararı ise, güçlü ve güçsüz yanlarınızı keşfedip kendinizi geliştirmenize fayda sağlamasıdır.
Tip A – İş bitirici
A tipi insanlar genelde başarılı ve çalışkan kişilerdir. Rekabetçi, hırslıdırlar ve çok iyi organize olmuşlardır. Zamanı iyi yönetirler ve planlı olmayı tercih ederler. Kendilerine hedefler veya görevler belirleyerek zorlamayı, konfor alanlarının dışına çıkmayı ve gelişmeyi severler. Bu kişiler işkolik olabilirler, kendi görevlerini yapmakla kalmayıp başkalarına da yardım etmeye meyillidirler.
Bu kadar çalışkan ve iş bitirici olmak elbette olumlu ve güçlü bir karakter özelliğidir. Ancak, bunlara ek olarak A tipi insanların bazı olumsuz yönleri de vardır. A tipi insanlar genellikle daha stresli ve endişelidir. Doyumsuzdurlar ve yaptıkları işleri ya da bulundukları ortamı daha iyisine ulaşmak amacıyla bırakmaktan korkmazlar. Dolayısıyla sık sık iş, partner ya da arkadaş değiştirebilirler. Zaman ve başarı onlar için çok önemli olduğundan çevrelerindeki kişilere karşı da bu konuda baskı yapabilirler. Zaman zaman aceleci, fevri ve aşırı tetikte olabilir, kolayca sinirlenebilirler.
A tipi kişilik tipine sahipseniz çevrenizdeki herkesten sizinle aynı performansı beklememeye çalışmanız faydalı olabilir. Sosyal çevrenizle ve kendinizle ilgili beklentilerinizi aşırıya kaçmadan belirlemeniz daha az stresli bir yaşam sürmenizi sağlayabilir.
Tip B – Rahat ve sosyal
B Tipi kişilik, A Tipinin neredeyse tam tersidir. Bu kişiler daha rahat, tutarlı ve istikrarlıdırlar. Bir şeyleri başarmak için gereken işten ve süreçten zevk alırlar. Kendilerini ve çevrelerindeki insanları nasıl sakinleştireceklerini iyi bilirler. Bu insanlar genellikle daha barışçıl ve dingindirler, onları kızdırmak veya hayal kırıklığına uğratmak kolay değildir. Daha az rekabetçidirler, kazanmak veya kaybetmekten çok oyundan veya deneyimden zevk almaya odaklanırlar. B tipi insanlar diğer insanlara karşı daha hoşgörülüdür. Genellikle birçok arkadaşları ve harika bir sosyal hayatları vardır. Sosyal ortamlarda başarılıdırlar, başkalarıyla rahatlamayı ve eğlenmeyi kolay bulurlar.
Bununla birlikte, B Tipi insanlar daha az hırslı ve rahat oldukları için tam potansiyellerine ulaşamayabilirler. İşleri erteleyebilir ve işleri son dakikaya bırakabilirler. Onları harekete geçirmek için sıkı bir son teslim tarihinin baskısına ihtiyaç vardır. Zamanın daha az farkında olmak, toplantılara ve randevulara geç kalmalarına neden olabilir.
B tipi kişiliğe sahipseniz rutin oluşturmak, disiplini artırmak ve kendinize sınırlar çizmek gerçek potansiyelinize ulaşmanıza yardımcı olabilir. Biraz daha kararlı, disiplinli ve tutarlı bir düzene sahip olmak sosyal yaşantınızı ve sakin yapınızı dengelemenize yardımcı olabilir.
Tip C – Mükemmeliyetçi
C Tipi kişilik, Tip A’ya benzer, ancak mükemmeliyetçilik temel bir farklılıktır. C tipi insanlar ayrıntılar üzerinde daha fazla zaman harcarlar ve işin doğruluğunu birkaç kez kontrol ederler. Mükemmel bir iş yapmanın önemine değer verirler. A Tipi insanlardan farklı olarak, C Tipi insanlar zamanın daha az farkındadır. Mükemmel olana ulaşmak istediklerinden amaçları uğruna geçen süreyi önemsemezler. C tipi insanlar tutarlı ve güvenilirdirler. Kurallara ve sınırlara çok önem verir hatta kendi kurallarını oluştururlar. Birçok alanda iyi olmaktansa bir veya iki alanda uzman olmayı tercih ederler. Daha içe dönüktürler ve bir veya iki kişiyle anlamlı konuşmalardan hoşlanırlar.
C Tipi insanlar için bir rutine sahip olmak ve her seferinde bir şeye odaklanmak önemlidir. Bu yüzden, rutinlerinde meydana gelen herhangi bir aksaklık, kesinti ya da bozukluk onlar için yüksek strese sebep olabilir. İstikrar ve güven hissinden hoşlanır, duygulardan ziyade mantığa dayalı kararlar verirler. C tipi insanlar genellikle ayrıntılarda çıkmaza girer ve işleri mükemmelleştirir. Çok fazla şey olduğunda bunalmış hissedebilirler ve işleri tamamlamak için daha fazla zamana ihtiyaçları olabilir.
C tipi kişilik özellikleriniz baskınsa zamanı yönetmek konusunda kendinizi geliştirmeye çalışabilirsiniz. Bazen sonuçların mükemmelliğinden ziyade sürecin tadını çıkarmaya çalışmak stresinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Kurallardan uzaklaşmanız konusunda sizi teşvik edecek aktivitelere zaman ayırabilir, sanatla ilgilenerek kendinizi serbest bırakmaya çalışabilirsiniz.
Tip D – Stresli ve duyarlı
D tipi insanlar olumsuzluğa eğilimli olabilirler. Genelde kendilerini gergin ve mutsuz hissedebilirler. Bunun bir sebebi ise, aynı zamanda olumlu olabilecek özelliklerinden biri olan duyarlılıklarıdır. D tipi insanlar çevrelerindeki olaylara ve kişilere karşı çok duyarlıdırlar. Yardım etmek ve başkaları için çabalamak onlar için önemlidir. Sıcakkanlı insanlardır ve diğer insanların duygularına karşı hassastırlar. Çok gerçekçi bir yaşam görüşüne sahiptirler, güvende hissetmeyi sevmelerine rağmen oldukça esnektirler. Nadiren pes ederler ve diğer insanlar için bir bilgelik kaynağı olabilirler.
Bununla birlikte, D Tipi insanlar genellikle izole, yalnız ve olumsuz hissederler. Diğer kişilik tiplerine kıyasla daha fazla olumsuz duygu yaşarlar, ancak reddedilmekten korktukları için bu duyguları başkalarıyla paylaşmazlar. Bunun yerine, duygularını bastırarak onları içeride tutarlar. D tipi insanlar genellikle endişelenir ve bazen hayat hakkında karamsar hissedebilirler.
Kişilik tipiniz D tipi ise kendinize daha fazla zaman ayırmak isteyebilirsiniz. İçinize dönmek, özünüzle iletişim kurmak, duygularınızı ve kişisel ihtiyaçlarınızı fark etmek iyi oluş halinizi desteklemenin bir yolu olabilir. Meditasyon, nefes egzersizleri ya da doğa yürüyüşleri gibi iç sesinize kulak verebileceğiniz aktivitelere zaman ayırabilirsiniz.