Can sıkıntısı, aslında Batı kültürünün hayatlarımıza getirdiği bir kavramdır. Kişinin o an yapacak hiçbir şey bulamaması, uğraştığı aktiviteye konsantre olamaması, genel ilgisizlik ve bu esnada hissettiği tatsız duygular; can sıkıntısı hissini tanımlamak için kullanılabilir.
Evrensel bir deneyim olan can sıkıntısı, hemen hemen herkesin hayatı boyunca yaşadığı bir durumdur. Kulağa basit bir durum gibi gelse de, kronik olarak can sıkıntısı hissi yaşayan kişiler; uyuşturucu bağımlılığı, alkolizm ve kompulsif kumar bağımlılığı gibi konularda daha yüksek risk grubu altındadır. Peki neden canımız sıkılır?
Zihinsel monotonluk
Sıkıntı, zihinsel yorgunluğa benzer ve sürekli tekrarladığımız görevlerimize karşı yaşadığımız ilgisizlikten kaynaklanabilir. Tahmin edilebilir ve sürekli tekrarlayan her deneyim, sıkıcı hale gelecektir. Aynı konularda daimi uyarıcılara maruz kalmak, arzu yokluğuna, kapana kısılmışlık hissine ve neticede can sıkıntısına yol açar.
Yapılan işlerin kişiye uygun olmaması
Kişi yeteneklerine yatkın, zihinsel seviyesine uygun ve geri bildirim alabildiği görevleri yerine getirirken tatmin duygusu yaşar. Çok kolay olan görevler sıkıcıdır. Çok zor olarak algılanan görevler ise anksiyeteye yol açar.
Yenilik ihtiyacı
Bazı bireyler, diğerlerine nazaran daha kolay sıkılır. Yenilik, heyecan ve çeşitlilik için güçlü bir heyecan duyan kişiler, can sıkıntısı riski altındadır. Özellikle dışadönük insanlar, can sıkıntısına eğilimlidir. Bu tip kişiler sıkıntılarını iyileştirmek için hayatlarında sık sık yenilik arayışına girmektedir.
Dikkat eksikliği
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi kronik dikkat sorunları olan kişilerin can sıkıntısına eğilimi yüksektir.
Farkındalık eksikliği
Farkındalıktan yoksun olan kişiler sıkıntıya daha yatkındır. Sıkılmış bir birey ne yapmak istediğine karar veremez, duygularını açıklamakta zorlanır. Kişinin kendisini neyin mutlu edeceğini bilmemesi ve hayatta neyi aradığının farkında olmaması can sıkıntısı hissine yol açar.
İçsel bağlantısızlık
Kişi tek başına kaldığında nasıl vakit geçireceğini bilmiyorsa, sürekli dışsal uyarıcılara ihtiyaç duyacaktır. İçsel eğlence becerilerinin yokluğunda, dış dünya da yeterince heyecan ve yenilik sunamayacaktır.
Modern hayat
Can sıkıntısı, birçok yönden modern bir lüks olarak görülebilir. İnsanlık tarihinin ilk zamanlarında atalarımız günlerinin büyük bir kısmını yiyecek ve barınak sağlayarak geçiriyordu. Bu dönemde can sıkıntısı bir seçenek değildi. Aslında can sıkıntısı kavramı, Sanayi Devrimi ile birlikte hayatlarımıza girdi.
Can sıkıntısını nasıl daha verimli hale getirebilirsiniz?
Can sıkıntısı, kişinin faydalanabileceği bir duygudur. Sıkıntı halini “harekete geçme” uyarısı olarak görmek, bu duygudan verim almanın ilk adımıdır. Can sıkıntısı hissettiğiniz durumlarda aşağıda derlediğimiz aktivitelerden bazılarını uygulayarak, bu durumu kendi lehinize kullanabilirsiniz.
- Yürüyüşe çıkın. Telefonunuzu yanınıza almayın ve manzaranın tadını çıkarın.
- Yaşam alanınızı düzenleyin, artık ihtiyaç duymadığınız her şeyden kurtulun.
- Spor yapın, karın kası egzersizleri ile vücudunuzu şekillendirin.
- Daha güçlü farkındalık ve anda kalma deneyimi için meditasyon yapın.
- Bulmaca ya da sudoku çözerek beyninizi güçlendirin.
- Uzun zamandır konuşmadığınız eski bir arkadaşı arayın.
- Yemek yapın. Yemek yapmak gerçek bir terapidir. Üstelik böylelikle daha sağlıklı beslenebilirsiniz.
- Gönüllü olun. İhtiyaç sahiplerine yardım etmek, dünyanın bir parçası olduğunuzu hissetmenize yardımcı olur.
- Uykunun şifasından faydalanmak için şekerleme yapın.
- Balkonunuzda kendi bitkilerinizi yetiştirmek için ilk adımı atın.
- Günlük tutun. Yazmak, duygularınızı ifade etmenin ve hayatınızda neleri değiştirmek istediğinizi anlamanın en iyi yollarından biridir.
- Kitap okuyun. Ne okuyacağınızı bilmiyorsanız en iyi kişisel gelişim kitapları listemizden yardım alabilirsiniz.
- Yoga yapın. Yoga, anı yaşama duygusunu yaşayabileceğiniz en verimli yollardandır.
- Bir bardak su için. Dehidrasyon, size kendinizi kötü hissettirebilir. Yorgun ya da sıkılmış hissettiğinizde 1 bardak dolusu su için.
