YAZAN: BURCU ERBAŞ

Üreme döneminde olan her 4 kadından 1’i doğum kontrol hapı kullanıyor. Kadın olmanın neredeyse bir parçası haline gelmiş doğum kontrol hapları ilk kez ortaya çıktığı 1960’lı yıllarından bu yana birçok konuda; sağlık desteği, cinsiyet eşitliği, cinsel özgürlükler sağlayarak kadınların kendi bedenleri üzerindeki güçlerini arttırıyor. Günümüzde ise tıpta yaşanan gelişmeler ve sağlığa getirilen bütünsel bakış açısı doğum kontrol haplarını yeniden teste tabi tutuyor. Getirileri kadar götürüleriyle de beraber anılan doğum kontrol haplarının en sinsi yan etkisi her kadını etkilemesine rağmen hala yeterince bilinmiyor. Doğum kontrol hapları kullanan kadınlar birçok temel vitamin ve mineral üzerine besin değeri eksiklikleri yaşıyor.


Doğum kontrol hapı kullanmak sağlığa zararlı mı?

İlaçlar daha önceleri tedavi edilemeyen, önlenemeyen birçok rahatsızlığı ve sağlık durumunu kontrol altına almakta mucizevi etkiler yaratıyordu. Buna doğum kontrol hapları da dahil. İstenmeyen gebelikleri önlemede neredeyse yüzde 100’e yakın başarı oranı ile en yaygın olarak kullanılan doğum kontrol methodlarından hap, kadınların uzun süreli, düzenli kullanımı ile işe yarıyor. Her gün aynı saatlerde alınan minik haplar kadınların hamile kalabilmesini sağlayan hormonal döngüsü; ovülasyon sürecini bedenin doğal olarak ürettiği östrojen ve progesteron hormonlarını devreye sokarak durduruyor. Yani rahmi üremeye elverişsiz bir ortam kılıyor.

1960’lı senelerinden günümüze birçok araştırma ve teknoloji ile güncellenerek gelen doğum kontrol hapları, büyük ölçüde kadın sağlığına ve doğurganlığına zarar vermiyor. Hamileliği önlemenin yanı sıra PKOS, regl düzensizliği gibi hormonal sağlık problemlerini, ileri düzey kistik akne gibi cilt problemlerini kontrol altına alıyor. İlk çıktığı tarihten bu yana kadınların kendi özgür iradelerine göre yaşamalarını, bedenleri üzerinde söz sahibi olmalarını, cinselliklerinin keyfini çıkarabilmelerini ve istenmeyen gebeliklerin yol açtığı ekonomik dezavantajları yaşamamalarını sağlıyor. Günümüzde 10 milyondan daha fazla sayıda kadının doğum kontrol hapı kullandığı düşünülüyor.

Doğum kontrol hapının kadınları yarı yolda bıraktığı noktalar

Bununla beraber uzun dönem hormon içerikli bir hap kullanmak başlı başına hormonal bir organizma olan kadınlar için her daim pozitif sonuçlar vermiyor. Doktorlar tarafından yeterince vurgulanmayan, ilaç üreticileri tarafından tüm transparanlığıyla yansıtılmayan yan etkileri en sık rastlanan; kiloda, ruh halinde sıkça yaşanan değişimler ve artan enflamasyondan daha nadir görülen kan pıhtısı ve inme riskine kadar ciddileşebiliyor. Doğum kontrol hapını kullanan kadınları etkileyebilen fakat en az bilinen yan etkisi ise besin değeri yetersizlikleri olabiliyor.

Doğum kontrol hapları nasıl beslenme yetersizliklerine yol açabiliyor?

Yapılan araştırmalarda, doğum kontrol hapı kullanan kadınların kullanmayan kadınlara kıyasla (aynı beslenme düzenine sahip olmalarına rağmen) bazı temel vitamin ve mineral değerlerinin eksik olduğu görülüyor. Bunun sebebi ise doğum kontrol haplarının bedenin dışarıdan beslenme yolu ile aldığı tüm bu besin değerlerini kullanabilme yetisini yani biyo-uygunluğunu düşürmesinde yatıyor.

Bedendeki birçok sistemi; karaciğerin işlevini, bağırsakların geçirgenliğini, zihinsel aktiviteyi etkileyen doğum kontrol hapları beslenmeyi de değiştiriyor. Bedenin detoksifikasyon merkezi olan karaciğer doğum kontrol hapı ile alınan takviye hormonlar altında, bedenin tüm metabolizmasını etkileyen değişimler geçiriyor, tepkiler veriyor.

Doğum kontrol hapı sırasında hangi besin değeri eksiklikleri en yaygın görülüyor?

Doğum kontrol hapı altında değişen karaciğer işlevleri ve sindirim metabolizması kendini aşağıdaki besin değeri eksiklikleri ile gösterebiliyor:

  • Folik asit
  • B2, B6, B12
  • C vitamin
  • E vitamini
  • Magnezyum
  • Selenyum
  • Çinko

Doğum kontrol hapı kaynaklı besin değeri eksiklikleri nasıl aşılabiliyor?

Beslenme ne kadar çeşitli, sağlıklı ve yeterli olursa olsun, uzmanlar doğum kontrol hapı kullanan kadınların bir multivitamin ve magnezyum takviyesi de almasının beslenmedeki eksiklikleri gidermeye yardımcı olacağını söylüyor. Aynı zamanda Omega-3‘ü de takviye formunda almak doğum kontrol hapının yol açtığı diğer yan etkilerin; bağırsak mikrobiyotası dengesizlikleri, artan enflamasyon seviyelerini de dengelenmesine yardımcı oluyor. Eğer bağırsaklar hap kullanımı sonucu ciddi bir değişim yaşamışsa da ilave probiyotik kullanmak zararlı bakteri üremesinin önüne geçiyor.

Takviyelerin yanı sıra bedene her gün alınan sentetik hormonları arındırmak için ekstra mesai harcayan karaciğeri beslenme ile desteklemek; 3-6 porsiyon organik sebze ve en az 25 gram lif tüketmek de önem taşıyor.

Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almaz veya olması amaçlanmamıştır. Bir sağlık sorununuz varsa veya böyle bir sorununuz olduğundan şüpheleniyorsanız, mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir. 



Burcu Erbaş

Burcu Erbaş, 2024 yılında Domus Academy Milano'da Visual Brand Design alanında yüksek lisansını, 2020 yılında ise Galatasaray Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi lisansını tamamladı. Live to Bloom'da dört yıldır içerik ve proje yöneticisi olarak görev yapan Burcu platformun görsel iletişiminde de aktif olarak rol alıyor. İyi yaşam alanında yazdığı içeriklerinde özellikle bütünsel...



BLOOM SHOP