Kendinizi yorgun hissediyor, aklınızı yaptığınız işlere veremiyor, sık sık unutkanlık problemi yaşıyor, dikkat dağınıklığınızdan şikayet ediyor olabilirsiniz. Tüm bunların sebebi belki de bağışıklık sisteminizin önemli bir parçası olan mast hücresi aktivitesiyle ilgili!
Mast hücresi, vücudumuzda dış etkenlere karşı bir kalkan görevi gören, hasar görmesi durumunda sinir sistemini, beyni, genel sağlığı etkileyen bir savunma mekanizmasıdır. Bu mekanizmanın hangi durumlarda zarar gördüğünü, aktivitesinin nasıl korunabileceğini ve sağlıklı bir işleyişe sahip olması için yapılması gerekenleri araştırdık!
Mast hücresi nasıl çalışır?
Mastosit adıyla da bilinen mast hücresi, histamin ve heparin isimli granülleri içeren bir bağ doku hücresi olarak bilinir. Vücudun genellikle her bölgesinde yer alır ama özellikle dış etkenlerle daha çok temas halinde olan bölgelerde yoğunluk gösterir. Bu nedenle mukozada bolca karşımıza çıkan mast hücresi, vücudu toksinlerden ve çeşitli organizmalardan korumakla görevlidir.
Ayrıca kan hücrelerinde, damar duvarlarında, deri altında, kaslarda, eklemlerde, kalp çevresi ve beyin içerisinde yer alan mast hücrelerinin bağışıklık sistemi üzerinde dış dünyaya karşı bir bariyer olma görevi vardır.
Tehlikeli bir durum fark ettiklerinde tanecikli yapılarını kaybederler ve vücuda birtakım sinyal verici kimyasallar göndermeye başlarlar. Bu kimyasallar mediatörler olarak adlandırılır ve vücutta enflamasyona neden olurlar. Kulağa olumsuz bir durum gibi görünse de mast hücrelerinin yarattığı enflamasyon kan damarlarını genişletip doku geçirgenliğini arttırarak vücudun tehlikeli durumlarla savaşmasına destek olur.
Aynı zamanda alerjik reaksiyonlarda hapşırmanıza neden olan faktör de mast hücrelerinin harekete geçirdiği mediatörlerden biri olan histamindir. Vücudun alerjiye tepki vermesini sağlar ve bu durum genel savunma mekanizması için bir uyarıdır.
Mast hücresinin beden ve zihin sağlığı için tehlike yarattığı durumlar
Mast hücresinin yanlış zamanda, olması gerekenden fazla kimyasal salınımı yapması vücutta karşı konulamaz bir tepki yaratır ve bu durum Mast Hücre Aktivasyon Sendromu olarak bilinir. Bu sendrom sonucunda travmatik beyin hasarı, Alzheimer, beyin sisi, doku sertliği, bağırsak hastalıkları, cilt ve kas problemleri ortaya çıkabilir.
Sendrom belirtilerinden bazıları:
- Deride kaşınma, yanma, döküntü
- Gözlerde batma, sulanma
- Burun akıntısı
- Nefes darlığı
- Düşük kan basıncı
- Kalp ritminde düzensizlik
- Karın ağrısı ve kramplar
- Kusma
- Baş ağrısı, halsizlik, beyin sisi hali
Mast hücresinin aktivasyonunda değişim yaratan etkenler arasında yanlış beslenme, sürekli ilaç kullanımı, stres, belirli kokulara karşı duyarlılık ve hormonal değişiklikler bulunur. Yaşam tercihi, kişisel alışkanlıklar ve çevresel faktörler bu aktivasyonun anormal değişimi için kritik faktörlerdir.
Postüral Ortostatik Taşikardi Sendromu’na ve aşırı hareketliliğe sebep olabilen Mast Hücre Aktivasyonu Sendromu, ileri derecede sağlık sorunlarına sebep olmadan kontrol altına alınabilir. Mast hücresi dengesizliğini kontrol altına almanın 8 yolu!
1. Kuersetin için: Meyve ve sebze
Anti-kanser özelliğine sahip kuersetin isimli antioksidan, fazla aktive olduğunda vücut için zararlı olan mast hücresi mediatörü histaminin zararlı etkilerini azaltır. Kuersetin; elma, kırmızı üzüm, çeşitli kırmızı meyveler, soğan ve brokolide bulunur.
İlginizi çekebilir: Koyu Yeşil Yapraklı Sebzeler
2. PEA yağ asidi için: Bitter çikolata
Ağrı ve iltihaplanma gibi problemlerin önüne geçmeye yardımcı olan PEA yağ asidi, vücudumuzda doğal olarak bulunur. Mast hücresinin dengesiz aktivitesi durumunda harekete geçerek denge sağlamaya yardımcı olur. PEA yağ asidi, bitter çikolatada bulunur.
3. Luteolin için: Bitkisel baharatlar ve çaylar
Luteolin isimli bitki bazlı kimyasal, PEA yağ asidiyle ortaklaşa çalışarak mast hücrelerinin aktivitesini dengelemeye destek sağlar. Luteolin biber, elma, kereviz gibi sebze ve meyvelerin yanı sıra kekik ve papatya çayı gibi doğal bitkisel ürünlerde de bulunur.
İlginizi çekebilir: Ayurveda Mutfağında Kullanılan Baharatlar ve Faydaları
4. Diamin oksidaz için: Ek gıda
Diamin oksidaz isimli enzim, fazla aktive olan histaminin sindirilmesine yardımcı olur. Bu enzim ek gıda olarak temin edilebilir.
5. Anti-enflamatuar yiyecekler
Bitki bazlı, anti-enflamatuar yiyeceklerle beslenmek bağışıklık sistemini güçlendirdiği için mast hücresinin tehlikeli tepkilerinin önüne geçmeye yardımcı olur. İşlenmiş gıdalar hücrenin dengesiz aktivite riskini yükseltir. Bu nedenle yeşil yapraklı sebzeler, pancar gibi fermente gıdalar, zerdeçal ve zencefil gibi antioksidan baharatlarla beslenmek mast hücresini kontrol altında tutar.
6. Günlük egzersiz
Her gün düzenli olarak egzersiz yapmak, genel enflamasyon riskini azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca bedenin ve zihnin birçok hastalıkla karşılaşmasına neden olan stresin yönetimini kolaylaştırır.
7. Doğal ürün kullanımı
Kişisel bakım için tercih edilen temizlik ürünlerinde doğal ve bitkisel ürünler kullanmak vücudun kimyasalla daha az buluşmasına destek sağlar. Bu nedenle alerjik reaksiyonların ve bağışıklık zayıflaması problemlerinin önüne geçmeye yardımcı olur.
İlginizi çekebilir: Çevre Dostu Cilt Bakım Rutini
8. Doktor kontrolü
Mast Hücre Aktivasyonu Sendromu ile ilgili şüpheleriniz varsa, odaklanma problemleri, halsizlik, ani ruh değişimleri, cilt problemleri gibi rahatsızlıklarla karşılaşıyorsanız bir uzman desteğiyle düzenli kontrollerden geçerek mast hücrenizi kontrol altına alabilirsiniz.
Kaynak: Science Direct, Healthline
