Küresel Wellness Enstitüsü‘nün (Global Wellness Institute) 2020 yılında değerini 4.4 trilyon dolar olarak açıkladığı Wellness sektörünün 2022’de yaklaşık 5.6 trilyon dolara erişeceği öngörülüyor. İnsan, toplum ve çevre sağlığını iyileştirmeye odaklanan ve düzenli olarak büyüyen Wellness dünyasının öne çıkan başlıklarıyla işte 2022 Wellness Trendleri!
1. Sağlık
Uzun yaşam (longevity) çalışmalarının demokratikleşmesi, iyi olma halini optimize eden takviyelerin yükselişine, zihinsel zorluklar karşısında artan toplumsal hassasiyet ise sağlık sistemi içindeki köklü cinsiyetçiliğin yıkılmasına ışık tutuyor.
Uzun ve sağlıklı bir yaşam her bireyin hakkı
Geçmişte sadece çok zengin insanların uçarı bir hayali olarak görülen uzun yaşam, birçok bilim insanı, doktor ve yenilikçi tarafından her sosyo-ekonomik geçmişten kişi için erişilebilir hale getiriliyor. Bilimsel araştırmalara dayanarak verilen yaşam tarzı önerileriyle her bireye yaşam süresini uzatabilmeye destek olacak farkındalıklar aşılanıyor. Organik ve bitkisel ağırlıklı beslenme, aralıklı oruç, Mindfulness pratikleri uzun yaşam çalışmalarınca destekleniyor. Beraberinde iyi olma halini kontrol edebilen pratik araçlar; kalp atışı, adım sayısı, tansiyon ölçümü yapan akıllı wellness cihazı ve telefon uygulamaların sayısı giderek artıyor.
Vücut içi ekosistem mikrobiyota sağlığının önemi
Bedenin içerisinde ve üzerinde tam olarak 18 farklı bölgede yaşayan bakteri, mantar ve mikroorganizmalar bütününe mikrobiyota deniyor. Bağışıklık sistemi üzerinde büyük rol oynayan mikrobiyotanın sağlıklı olması bedenin en büyük organı olan deriyi ve tüm sindirim sistemini koruyor. Yaş, cinsiyet, hormonal denge ve çevresel etmenlerin etkilediği mikrobiyota sağlığı güzellik endüstrisine yeni katılan mikrobiyom bakım ürünleri ve pre/pro/postbiyotik ağırlıklı beslenme ile destekleniyor.
Geleneksel takviyelere yeni bir soluk
Vitamin ve mineral takviyeleri yeni güncellemeler ile yeniden gündeme geliyor. Geleneksel tarımın yol açtığı besin değeri eksikliklerine cevap olarak çıkan yenilikçi takviyeler, bütünsel sağlığı optimize edecek vitamin ve mineral birlikteliklerinden faydalanıyor. Kadın sağlığı, uyku, sindirim, bağışıklık gibi odaklandırılmış destekler sunan multi-vitaminler giderek çoğalıyor.
Teknolojin ilerlemesiyle bitkisel bazlı beslenen kişilerin kullanamadığı takviye modellerini, örneğin Omega-3, bitkisel bazlı kaynaklar; alg, sebze, kök, tohum ve meyvelerden üretiyor.
Yükselen travma farkındalığı ile mental sağlığın desteklenmesi
Kolektif travma olarak nitelendirilen pandeminin bir getirisi “yükselen travma farkındalığı” oldu. Büyük travmalar; fiziksel ve cinsel saldırının yanı sıra günlük hayatı dolduran; kronik iş, ilişki, aile içi stres faktörleri de mikro-travmalar olarak kendilerine bir yer buluyor. Zihinsel sağlık üzerindeki önyargıların kırılması ve terapi almanın normalleştirilmesinde başı çeken Z jenerasyonu, TikTok ve Instagram gibi sosyal mecralar üzerinden birbirlerine destek oluyor. Kişisel deneyimlerin, zorlukların, acıların samimiyetle ve en önemlisi, büyük bir rahatlıkla anlatılabilmesi bu mecralarda sanal destek grupları yaratıyor. Duygusal destek ve empati daha çok kişiye yardım edebiliyor.
Tıp dünyasında yaşanan gelişmeler; psikedelik wellness, travma odaklı terapi modelleri ve nörolojik araştırmalar yaşanan toplumsal uyanışa tıbbi bir çözüm sunmayı hedefliyor.
Önceliklendirilen kadın sağlığı
Erkeklere oranla daha çok yanlış tanı konulan, geç tedaviye başlanan, tedavi edilebilir hastalıklardan ölüm oranları daha yüksek olan kadınların sağlık sistemi içinde çoktandır hak ettikleri yer ve önemi kazanması için mücadele sürüyor. Kadın sağlığına bütünsel bir bakış açısı sunan uzmanların artması, 2025 yılına kadar 1.1 milyar kadını etkileyecek menapozun yeniden tanımlanması, kadınların kendi bedenleri hakkında eğitimli hale gelmeleri ve sosyal medyanın yarattığı gerçek dışı mükemmeliyet algısından uzaklaşma bu dönüşümün başını çekiyor.
Odağı kadınlardan erkeklere kayan doğurganlık çalışmaları
Her iki cinsiyeti eşit derecede ilgilendirmesine rağmen, yıllardır sadece kadınlar üzerinden yürütülen doğurganlık çalışmaları bu sefer erkekleri merkezine taşıyor. Yaşanan her tür komplikasyonun haksız yere kadınlara yüklendiği ataerkil bilinçten çıkılarak cinsiyet çağrışımı olmayan tıbbi terimler, erkeklerin üreme sistemleri üzerinden yürütülen doğurganlık çalışmaları ve tedavi opsiyonlarıyla genişletiliyor. Son birkaç sene içerisinde ciddi oranda düşen sperm sayısı ve kalitesini arttırmaya çalışan uzmanlar, erkekleri en az kadınlar kadar üreme sağlıklarını düşünmeye çağırıyor. Çocuk sahibi olmak için gerekli yaşam stili değişimlerini ve/veya klinik tedavileri sürdürme sırası erkeklere geçiyor. Doğurganlık üzerindeki tek yönlü ve cinsiyetçi yaklaşım ise yıkılmaya başlıyor.
2. Beslenme
Gıdaların bütünsel sağlığın anahtarı olarak kabul görmesi kendini fonksiyonel beslenmenin yaygın bir yeme şekli olarak benimsenmesinde ve daha çok insana doğaya zarar vermeden bitkisel bazlı kaynaklar sunabilecek yeni tarım modellerinin artmasında gösteriyor.
Fonksiyonel beslenme ile bütünsel sağlığa destek
Gıdaları sadece doymak için değil fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığı desteklemek için de kullanan fonksiyonel beslenmeyi daha çok kişi benimsiyor. Makro; karbonhidrat, protein, yağ değerleri kadar mikro yani vitamin, mineral ve elementlerin gıda seçimlerinde rol oynamaya başlaması kendini moringa, zerdeçal gibi süper gıdaların yükselişinde, tohum tüketiminin artmasında gösteriyor.
Kentlerde dikey tarımın yükselişi
Giderek büyüyen dünya popülasyonu karşısında konvansiyonel tarım; çevresel ayak izi oldukça yüksek, kaynaksal limitlerine dayanmış sürdürülemez bir tarım modeli olarak görülüyor. Buna karşın tarıma elverişsiz, dar ve küçük alanlarda bile üretim yapılabilen yeni nesil tarım modelleri; kentsel ve dikey tarım beslenme krizine çözüm olarak gösteriliyor. Şehirlerin çatısında kurulan, kendi ürettiğini tüketen bireyler toprak ve gıda ile direkt bir bağ kurarken dikey tarımla endüstriyel tarımcılığa meydan okuyor.
3. Güzellik
Giderek artan çevresel bilinç güzellik sektöründe sıfır atık bakımı, plastiksiz banyo rutinini ve susuz güzellik gibi değişimleri beraberinde getiriyor. Sosyal açıdan sorumluluk alan birçok güzellik markası ile birlikte kimyasal içermeyen, çevre dostu ve temiz içerikli ürünler raflarda yerini alıyor. Az çoktur ilkesini benimsemeye başlayan sektörün öncü isimleriyle birlikte yavaş ve bilinçli seçimler, tüketicilerin de odak noktası haline geliyor.
Güzellik sektöründe cinsiyet ayrımcılığı ile mücadele
Yüzyıllardan beri güzellik sektöründe devam eden cinsiyet ayrımcılığını besleyen ürün gamları, 2022 ile birlikte daha çeşitli ve eşitliği destekleyen ürün yelpazeleri ile değişiyor. Saçın ve cildin ihtiyaç duydukları arasında cinsiyetin listenin en altında kalması ve yeni nesil güzellik alıcılarının giderek daha fazla cinsiyet akışkanlığına önem veriyor olması 2022’de güzellik markalarının ürün genişletme planlarında cinsiyet kapsayıcılığını ön planda tutmasına sağlıyor.
Hücresel cilt bakımının yükselişi
Bütünsel bir bakış açısı ile cilt bakımında etkili sonuçlar elde etmenin ancak içten dışa bakım ritüelleri ile mümkün olduğu gerçeği, 2021’de güzellik ürünlerinde nicelik yerine niteliğin ön plana çıkmasına neden oldu. 2022’de ise cildi içeriden desteklemenin uzun vadeli faydalarına odaklanan güzellik sektörü, cilt sağlığının hücresel düzeyde korunmasına dikkat çekiyor.
Vücut bakımının yükselişi
Uzun yıllardır güzellik rutinleri tek bir etaptan, yüz bakımından oluşuyor. Vücudumuzun en büyük organı olan cildimizin bakımını alından başlayıp boyunda biten bir rutinden öteye taşıyacak olan 2022 yılında endüstrinin hedefinde vücut bakımı yer alıyor.
Yüz bölgesini hedefleyen mucizevi iksirler ve tedavilere olan talep stabil kalıyor olsa da ana akım cilt bakım kültürünün aksine 2022’de cilt bir bütün olarak ele alınıyor. Özellikle; başın, omuzların, omurganın, kalçaların, dizlerin ve ayak bileklerinin birbirleriyle nasıl ilişki kurduğunun ve hizalandığının yüz olmak üzere tüm vücut üzerinde etkili olduğunu öne çıkaracak olan güzellik sektörü, vücut bakımı ile birlikte doğru duruşu da destekliyor.
4. Çevre
Son birkaç sene içinde genç jenerasyonlar arasında ciddi oranda yükselen çevresel farkındalık, 2022 senesinde pratik aksiyonlara ve çoğalan seslere dönüşüyor. İkinci el alışverişin birincil tüketim tercihi olarak değerlendirildiği, doktorların iklim krizi mücadelesinin sesi olduğu 2022 yılı 180 derece değişen bakış açılarını ve umutla bakılabilecek bir geleceğin varlığını müjdeliyor.
Tıp, iklim krizine karşı mücadelede ilk safhada
Küresel iklim krizi gerekli adımların atılmamaya devam ettiği her saniye ciddiyetini arttırarak büyüyor. Yapılan araştırmalar, geleceğe dair iyi bir senaryo çizmese de her sektörün değişimin bir parçası olduğu kolektif aksiyonlar gezegene sağlığını geri kavuşturabilir. Sektörler içi değişimde başı çekecek sürpriz alan ise tıp olarak görülüyor. En az gezegen ve doğal yaşam kadar insan sağlığına da zarar veren iklim krizinin hava, su, toprak, plastik atık kirliliği gibi uzantılarının insan sağlığını direkt olarak etkilemesi tıp uzmanları tarafından dillendiriliyor. Bu da iklim krizinin toplumdaki bilinirliğinin artmasına yarıyor. Gerekli aksiyonların alınmasında katalizör etkisi yaratıyor.
İkinci el alışveriş, birinci tüketici seçimi olmaya aday
Z jenerasyonunun sosyal medya mecraları üzerinden başını çektiği ikinci el alışverişin sektörel büyüklüğünün 5 sene içerisinde iki katına ulaşması bekleniyor. Sürdürülebilirlik anlayışını; uzun ömürlü, erişilebilir ve yeni kaynak kullanımına yol açmama kriterleri üzerinden tikleyen ikinci el alışveriş beraberinde upcycling yani ileri dönüşümü de getiriyor. Eski eşyaların değeri daha yüksek hale gelecek şekilde yeniden değerlendirilmesi sürdürülebilirliğe özgünlük ve yaratıcılık katıyor. Giderek yaygınlaşan Instagram merkezli alışveriş sayfaları, antika pazarları, akıllı uygulamalar, web siteleri, ileri dönüşüm markaları ikinci el alışverişi yaygın tüketim tercihlerinden biri haline getirmek için çalışıyor.
5. Yaşam
Arınma ve yenilenme ihtiyacının yoğun bir şekilde hissedilmesi, enerji yenileme ve alan titreşimlerini artırmaya yarayan zinde, sağlıklı, dengeli ve sürdürülebilir bir yaşam arayışına itiyor. Sosyal medya uygulamalarından ev içi yaşama kadar hayatın birçok alanında bütünsel sağlığı korumak birinci öncelik haline geliyor.
Spiritüel öz bakımın yeni adresi TikTok
Wellness trendlerini şekillendirmede 2021 yılında önemli bir ivme kazanan TikTok, 2022’de daha geniş kitlelerin spiritüel öz bakım ile tanışmasını sağlıyor. Kadim bilgilerin ve spiritüalizmin TikTok ile viral hale geleceği 2022’de, pandemi ile birlikte artışa geçen ruhsal refah anlayışı ön plana çıkıyor. Çevrimiçi maneviyat yolculuğu, 2022’de meditasyon uygulamalarından TikTok evrenine taşınıyor.
Yeşil ev temizlik rutinleri
Ev temizliğinde kullanılan plastik şişelerin geri dönüştürme oranının çok az olması, okyanus sağlığına zarar vermesi ve kimyasal içeren temizleyicilerin evde zehir solunmasına neden olması, 2022’de bilinçli tüketicinin tercihlerini, toksik maddelerden uzak temizlik anlayışına sahip markalara yöneltmesini sağlıyor. Sürdürülebilir seçeneklere yönelik talebin canlandığını gösteren araştırmalar, 2025 yılına kadar sürdürülebilir ve yeşil temizlik pazarının değerinin 110 milyar dolara ulaşacağını gösteriyor.
Sağlığı optimize eden yaşam alanları
Özellikle şehir hayatının artırdığı hava kirliliği ile birlikte yaşam alanlarının içerisine dolan çevresel toksinler, zararlı gazlar ve kokular sağlığı büyük ölçüde tehdit ediyor. Bu sebeple yaşam alanlarını, alerjenlerden ve toksik maddelerden temizleyen hava filtrelerine yönelik ilgi artıyor.
Araştırmalar, hava filtreleri pazarının 2021’de 4,4 milyar dolardan 2026’ya kadar 5,9 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyor. Evdeki hava kalitesini takip eden ve telefona raporlar gönderen sistemler ise 2022’de yaşam alanlarında sağlığı optimize etmek için tasarlanan teknolojik gelişmeler arasında yer alıyor.
Toksik madde içermeyen evcil hayvan bakımı
Evcil hayvanların hijyenik bakımının insan dostları tarafından daha fazla önemseneceği 2022 yılında, bakım rutinleri de bilinçlenen tercihleri yansıtıyor. İnsanların, evcil hayvan ve çevre sağlığı için bitki bazlı ve kimyasal içermeyen ürünleri daha fazla tercih edeceğini gösteren birçok çalışma, tüketicilerin temiz üretim ve şeffaflık için de markalara baskı yapacağını gösteriyor. Evcil hayvan dostlarının alışveriş sırasında önem verdiği en önemli iki özellik arasında ise zulüm içermeyen ve nontoksik ürünler yer alıyor.
Artan finansal wellness uygulamaları
Maddi durumu dengede tutarak zihinsel ve fiziksel refahı desteklemek için 2022’de finansal wellness’a yönelik ilgi ve uygulamalar artıyor. Finansal anlamda kişinin kendisini güvenceye almasını sağlayan bu uygulamalar, finans hedefleri belirlemeye yardımcı olduğu gibi harcama alışkanlıklarını göz önünde bulundurarak ödeme planları hazırlıyor.
Kişinin sadece parayı yönetmesine destek vermediği gibi sağlık temelli stratejiler de geliştiren finansal wellness uygulamaları, finansal zorluklarla mücadele ederken zihinsel sağlığı da korumaya yardımcı olan ipuçları paylaşıyor.
İşverenlerden zihin sağlığına destek
Pandemi ile birlikte artış gösteren stres ve zihinsel sağlık problemlerinin önüne geçmek için işverenler 2022’de daha aktif bir rol üstleniyor. Finansal kaygılar, sosyal etkileşim azlığı, çalışma saatlerinin uzunluğu ve iş stresi ile birlikte iş yerinde azalan verimlilik ve artan devamsızlık sorunları ile mücadele etmek için işverenler zihinsel sağlık ve terapi hizmetleri, işyerinde zihinsel sağlık eğitimi ve mentorluk dahil olmak üzere mental sağlık odaklı faydalar sunan birçok kaynağa yatırım yapıyor.
6. Fitness
Pandeminin artçı etkisi olarak YouTube ve Zoom üzerinden evde egzersiz yapmaya yönelik talep artıyor. Sosyal fobiler yaşamadan birçok sporsever, günlük spor ihtiyaçlarını evinin salonunda aldığı grup ve bireysel derslerle tamamlıyor. Zihinsel ve bedensel yorgunluk haliyle mücadele etmek için birçok kişi meditasyon, yoga ve düşük yoğunluklu egzersizleri spor rutinine dahil ediyor.
Kapsamlı egzersiz anlayışı
Pandemi ile birlikte evde kullanılabilen bisiklet gibi spor aletlerine olan ilgi arttı. Ancak anket çalışmaları, tek bir egzersiz planına odaklanan rutinlere olan ilginin, 2022’de azalacağını gösteriyor. Özellikle fitness yaklaşımlarının daha karma hale geliyor olması ile birlikte tek bir alana yönelmek yerine HITT gibi çeşitliliği daha fazla olan egzersizlere yönelik ilgi artıyor. Dijital egzersiz uygulamaları ise rekabeti korumak adına içerik çeşitliliğini artıyor.
Fitness teknolojileriden kişisel antrenmanlara destek
Sadece birkaç yıl önce hem telefon hem bilgisayar hem de saat üzerinden dijital fitness hizmeti sunan yalnızca birkaç marka, pazarı domine ediyordu. Pandemi ile birlikte yükselişe geçen fitness teknolojileri, 2022’de de dijital zindelik sağlamaya devam ediyor.
Fitness teknolojilerindeki üçüncü dalga olarak anılacak gelişmeler, akıllı, etkileşimli fitness ekipmanlarını ve yapay zeka programlarını vadediyor. Kişiselleştirilmiş geri bildirimler almayı isteyen spor sevenlere özellikle hitap edecek olan yeni teknolojik gelişmeler, kişinin kendi performansına ve sevdiği egzersizlere göre uyarlanmış bir spor deneyimi sunuyor.
Mindfulness ve egzersiz rutinleri
Aktif olmak ve sporu günlük rutin haline getirmek her ne kadar fiziksel performansı geliştirmek, formu korumak ve kas ve kemik yapısını güçlendirmek için son derece önemli olsa da spor yapmak mutluluk hormonlarının salgılanmasını sağlayarak zihinsel sağlığa da fayda sağlıyor.
Özellikle yoğun geçen çalışma saatlerinin ardından rahatlamak ve gevşemek için meditasyona ve yogaya olan ilgi artıyor. İçsel ve dışsal uyaranlara karşı farkındalığı yükselterek yapılan egzersizler, konsantrasyonun artmasını sağlarken spor performansına odaklanmak yerine vücudun verdiği tepkilere ve ana odaklanmaya neden oluyor.
Doğa ile iç içe egzersizler
Pandeminin etkileri devam ederken hem sosyal mesafeyi korumak hem açık havanın tadını çıkarmak için 2022’de birçok kişi spor rutinini açık havaya taşıyor. Temiz havanın, Güneş ışığının ve yeşilliğin ruh hali üzerindeki pozitif etkileri ise doğa ile iç içe yapılan egzersizlere yönelik talebin artmasını sağlıyor. Pandeminin başlangıcından itibaren popüler olmaya başlayan bisiklet ve doğa yürüyüşleri ise 2022’de egzersiz rutinleri arasında öncü bir rol üstleniyor.
Kaynak: MindBodyGreen, Well+Good
